Kortom, een hydrologisch beheer met als doel verhoging van de grond
waterstand is voor de duinen dringend gewenst. Pas dan krijgt het gebied
de waardering die wordt bedoeld met de Aanwijzing in het kader van de
Natuurbeschermingswet. Een aantal duinbeheerders zou het roer drastisch
moeten omgooien. Er zou bijvoorbeeld veel meer haast moeten worden ge
maakt met de omzetting van de naaldhoutaanplant in een landschap met af
wisselend open ruimten en zomen van loofhoutbeplanting, bestaande uit
soorten die in het duin thuishoren. Hierdoor zou de waarde van dit deel
van het duin als opengesteld wandelgebied alleen maar toenemen.' Ook over
het peilbeheer in Westeren- en Oosteren Ban kan het nodige worden opge
merkt. Aanvullend kan het natuurbeheer zelf ook meer inspelen op de ge
wenste situatie. Desnoods met behulp van de Natuurbeschermingswet. Het
opnieuw invoeren van begrazing, zoals op de Vroongronden en in het Zee-
pevoorkomt verruiging van valleien, terwijl het uitmaaien en afplag-
gen van met ruigte en struweel dichtgelopen valleien de duinvalleivege-
taties in Zeepe en Verklikker nieuwe kansen geeft. Wat thans hieraan in
de Oostelijke Verklikker gebeurt, is, mede door de zeldzaamheid van het
vochtige milieutype, onvoldoende.
Thans zijn goed ontwikkelde vegetaties van vochtige duinvalleien en
schraalgraslanden op Schouwen bijna overal uit het duin verdwenen. Een
verdere verarming lijkt slechts een kwestie van tijd. Voor een verande
ring ten goede dient alles in het werk te worden gesteld om de opper
vlakkige grondwaterstand omhoog te krijgen. Met name de omzetting van
de dennenplantage in meer open loofhoutstrukturen en een ander water-
kwantiteitsbeheer in Westeren- en Oosteren Ban komen hiervoor in aan
merking. Het natuurbeheer kan op deze situatie inspelen door waar moge
lijk het aktieve verstuivingsproces te bevorderen en door laagten en
valleien zodanig te beheren dat er zich vegetaties van vochtige milieus
kunnen ontwikkelen.
Drs.J. Mennema (Rijksherbarium) bedanken we voor het doornemen van het
manuscript
Conclusie
