y&eh/ da bavttcM if> tav
cU/i^eJUfv oJimnv tav (rfi&tv
vMh aaak, ^a uwhdav niet
atlïla&M aht^t^evcL'
'vriendenboek' of album amicorum uit de jaren
1635-1636 dat te vinden is in het archief van
de heerlijkheden Oosterland, Oosterstein en
Sirjansland.
Ondanks het ontbreken van achttiende-eeuwse
albums in de Zierikzeese collectie geven de
albums met elkaar een mooi overzicht van
bijna vier eeuwen vriendschap op papier.
Waar ligt de oorsprong van deze
traditie?
Onderzoek heeft uitgewezen dat het gebruik
om een album aan te leggen is ontstaan aan
de universiteit van Wittenberg, in de tijd dat
Luther daar werkzaam was. Hij schreef graag
een tekst in een aan hem voorgelegd boek,
dat daardoor op slag een waardevol bezit
werd. Niet alleen Luther werd gevraagd, ook
de andere hoogleraren kregen stilaan zulke
verzoeken. Ze schreven niet alleen meer
in boeken maar kregen ook losse blaadjes
voorgelegd, die dan naderhand werden
ingebonden. Deze zogeheten 'autografen'
werden verzamelaarsobjecten, waarvoor ook
wel aparte boekjes werden aangeschaft. Vanuit
Duitsland verspreidde dit gebruik zich verder,
de studenten namen hun albums mee. In
die tijd studeerde men meestal op verschil
lende universiteiten in Europa, landsgrenzen
vormden geen belemmering voor de acade
mische rondreis of peregrinatio academica.
Het album amicorum van
Gualtherus van der Poort
Gualtherus van der Poort (1613-1677), telg
uit een gegoed Middelburgs regentengeslacht,
volgde dit spoor ook. Zijn album amicorum
bevat inscripties van professoren en studenten
uit Leiden (1635) en Angers (1636). Leiden
was de meest voor de hand liggende univer
siteit voor een student uit Zeeland. De keuze
voor Angers had mogelijk te maken met het
feit dat Angers, gelegen in het Loiredal, een
wat deugdzamer reputatie genoot dan de
universiteit van Orléans, die vele studenten
trok uit de Nederlanden. Daarnaast vond
men in Angers ook een goede rijschool, waar
jongemannen zich konden bekwamen in de
kunst van het paardrijden. Na de voltooiing
van zijn studie keerde Gualtherus terug naar
Middelburg waar hij woonde tot zijn overlijden
op 64-jarige leeftijd.
Zijn bewaard gebleven album amicorum heeft
alle typische kenmerken van een album uit
die tijd: handzaam liggend formaat (10 x
15 cm), in leer gebonden, verguld op snee.
7
Blad uit het album van
Catharina Maria (Bethe-)
Lammens (1790-1876) met
inscripties uit de jaren
1807-1817. De tekening met
pen en penseel is gemaakt
door J. Ermerins, het
blaadje bevat verder geen
tekst.
Gemeentearchief Schouwen-
Duiveland, Handschriften
verzameling, inv. nr. 307.
