Haag en was vele malen jurylid bij Nederlandse
Danskampioenschappen. De als anarchist
bekendstaande zoon Anton Levien Constandse
was journalist, schrijver en commentator. Van
1945 tot 1964 was hij chef van de redactie
buitenland van het Handelsblad.
'Bal na'
De bedrijvige Adrianus Constandse slaagde
erin zijn zaken tot het middelpunt van een
groot deel van het sociale leven in Brouwers
haven te maken. Hij was een gezien zakenman.
In een gidsje dat Constandse uitbracht, prees
hij zijn hotel en café aan als 'Hotel Schraver
met biljart- en toneelzaal, afzonderlijke
koffiekamer voor families, grote tuin met
amusementen, muziektent, piano, stalling met
plaats voor rijtuigen en fietsen.'
Ook was er een uitpakkamer waar handels
reizigers hun handelswaar uitstalden en
uitgenodigde middenstanders deze waar
kwamen bekijken. In de toneelzaal achter
zijn café gaf rederijkerskamer 'Jacob Cats'
uitvoeringen met bal na. Zoon Jan Jacob
speelde dan, al op jonge leeftijd, dansmuziek
op de piano. Op een dergelijk bal dansten de
notabelen uit de burgerij en de gewone man
om beurten. Ook werden er voorstellingen
gegeven in Hotel Schraver. Bijvoorbeeld door
het Rotterdams Variété Gezelschap. Met
natuurlijk na afloop 'bal na'.
Tuinconcerten
Op de muziektent in de tuin concerteerden
regelmatig muziekgezelschappen. Zo gaf
Muziekvereniging Witte van Haemstede een
Pinksterconcert en muziekgezelschap Amicitia
uit Steenbergen een zomerconcert.
De aanvangstijden van de concerten waren
afgestemd op de aankomst van de tram blijkt
uit een aankondiging van die tuinconcerten in
de Zierikzeesche Nieuwsbode van 30 juli 1903:
'Aanvang 1ste gedeelte bij aankomst van de
Tram, des namiddags te 3 ure; 2de gedeelte bij
aankomst van de Tram te half 6 ure.'
Broodwinkel
In de tuin was een speeltuin ingericht met een
hobbelpaard, een wip en een schommel.
Vandaar de wervende tekst: grote tuin met
amusementen. Toch heeft Adrianus niet lang
kunnen genieten van de 'vrucht zijner arbeid'.
Hij werd dood gevonden op 6 augustus 1905
op het schor voor de Anna Jacoba Polder in
de gemeente Sint Philipsland, zevenenvijftig
jaar oud. Zijn vrou' sje probeerde nog
enige tijd d~ ooi i te zetten, maar kon
het niet meer aan. Ze verkocht in gedeelten
alle bezittingen, waaronder Hotel Schraver
voor drieduizendvijftig gulden. Zij vertrok met
haar vijf kinderen naar Den Haag, waar ze een
broodwinkel begon.
Het pand op Haven Noordzijde 5 te Brouwers
haven is anno 2016 een monument. Twee
woonhuizen achter een wit geverfde lijstgevel,
met links het jaartalanker '1726'.
Hotel Schraver (achterzijde), gezicht in de tuin. Links staat de muziektent, linksachter het café. Het hoge
dak rechtsachter is van Hotel Cats (destijds: Hotel Kloet) aan de Molenstraat, (foto collectie Gemeentearchief
Schouwen-Duiveland, inv.nr. BRO 1344)
Bronnen
D.A. Constandse, Genealogie van de Zeeuwse familie
Constandse (Goor 1983) (collectie Gemeentearchief
Schouwen-Duiveland);
Hotel Schraver (Gemeentearchief Schouwen-Duiveland,
inv. nr. G X3-146);
Weekblad Cinema en Theater, 1929
De Gids, jaargang 142 (1979) p. 363 t/m 366.
Zierikzeesche Nieuwsbode d.d. 23 mei 1901; 30 juli 1903;
5 januari 1904; 12 maart 1904; 20 april 1905; 21 april
1906.