Een oude degelpers
als familiestuk
'/Ifö/ d& homp; ken mijsi wxxieJv
yjriy bwttja uMmmtav,
jxeMav, lette/i/ri\Akav, alleA'
'Blind zetten verleer je nooit'
Het is een familiestuk, dat staat buiten kijf,
het degelpersje dat min of meer als pronkstuk
staat opgesteld in de werkruime van Life
Design in de Poststraat in Zierikzee. Af en
toe komt het nog in gebruik, bij bijzondere
gelegenheden als open- en museumdagen.
Want een museumstuk is het eigenlijk wel.
Jeroen van 't Leven van Life Design weet er nog
van dat de pers bij zijn opa stond, achter de
winkel in de Nieuwstraat in Bruinisse. Daarna
stond hij lange tijd in de woonkamer van zijn
oom Jaap, leraar wiskunde in De Lier, en werd
er ook nog af en toe op gedrukt.
Er doen fantasievolle verhalen de ronde over
deze degelpers, maar Jeroens vader Dies van
't Leven kent de historie van het apparaat maar
al te goed.
tot eind 1943 de inundatie van Schouwen-
Duiveland werd aangekondigd. De drukkerij
was inmiddels overgenomen door een Gronings
bedrijf, waardoor de familie naar het hoge
noorden verhuisde. In 1946 keerden ze terug
en vestigde Van 't Leven zich als zelfstandig
drukker in Bruinisse, aanvankelijk onder
de naam Het Wapen van Zeeland, later als
Drukkerij J.A. van 't Leven. Na ruim dertig jaar
hing hij in 1977 de zethaak aan de wilgen. In
1978 kreeg hij de eremedaille in zilver van
de Orde van Oranje Nassau. In januari 1984
overleed hij op 74-jarige leeftijd. Twee van zijn
zoons, Dies en Johan, bleven trouw aan het
drukkersvak.
'In die tijd was het in om eigen visitekaartjes
te laten drukken,' vertelt Dies (75). 'Mijn vader
had daar wat op gevonden: 'Klaar terwijl u
'Wapen van Zeeland'
'Tijdens de Ramp van 1953 is in mijn vaders
drukkerij eigenlijk alles kapotgegaan en
onbruikbaar geworden. Mijn vader kon zijn
boeltje weggooien, persen, letterbakken,
alles. Toen heeft hij via de vakorganisatie,
de Koninklijke Nederlandse Vereniging van
Drukkerspatroons, een oproep gedaan en
kreeg hij allerlei spullen toegestuurd, die
degelpers en ook letters. Die waren weliswaar
handgegoten, dus niet van zo'n erg goede
kwaliteit, maar mijn vader kon ermee vooruit.
Nee, hij hoefde er niets voor te betalen. En nu
staat de degel hier bij mijn zoon in het bedrijf.'
Dies' vader, J.A. (Jaap) van 't Leven, kwam in
1923 als leerling-typograaf in dienst van de
Bruse drukkerij van Van der Wal. Na diens
overlijden zette Van 't Leven de drukkerij voort
voor rekening van de weduwe Van der Wal
O
CM
dnjkkeo)
vmVtleven
De degelpers die Jaap van 't Leven kort na de Ramp
cadeau kreeg via een inzameling onder grafische
bedrijven in Nederland (foto Peter Noordermeer)
