Het weeghuisje van Viane
herstel van joods erfgoed. In Zeeland is de res
tauratie van de Middelburgse synagoge daar het
meest treffende voorbeeld van. Ook is men er in
Middelburg toe overgegaan om zogenaamde
'struikelstenen' te plaatsen bij woningen die in
het verleden in het bezit waren van joodse inwo
ners. Die steentjes geven tekst en uitleg. Al dat
soort dingen ontbreekt op Schouwen-Duiveland.
Het joods erfgoed is er zoals gezegd nagenoeg
verdwenen. Wat aan materieel erfgoed resteert,
wordt keurig in De gids voor het joods erfgoed
besproken: het woonhuis van Van Oss, de voor
malige synagoge aan de Meelstraat, de katoen
weverij, het voormalige slachthuis van de firma
Frenk in de Hem, de joodse begraafplaats en het
monument ter nagedachtenis aan de omge
komen joodse inwoners van Zierikzee. Waar
Stoutenbeek en Vivegeno oproepen tot verder
onderzoek naar het joods erfgoed in Nederland
sluit ik mij graag aan met een oproep naar sys
tematisch onderzoek naar de vergeten geschie
denis van joods Schouwen-Duiveland.
Gids van joods erfgoed in Nederland
Auteurs: Jan Stoutenbeek en Paul Vivegeno
Uitgeverij Bas Lubberhuizen in samenwerking
met het Joods Historisch Museum
ISBN 978 90 5937 450 8 39,99)
Jan de Jonge
in de 'peetied', de suikerbietencampagne van weleer, waren weegbruggen of fairbanken
onmisbaar. Het weeghuisje en het weegdek van viane herinneren daar nog aan.
Aan het haventje van viane staat het mooi geres
taureerde weeghuisje met daarop het jaartal
1917. Het is geschilderd in de Ouwerkerkse kleu
ren: blauw en wit. Op het weegdek werden de
aangevoerde ladingen suikerbieten gewogen en
in het weeghuisje werden de gegevens vastge
legd. De fairbank was een van antwoorden op het
steeds groter wordende areaal suikerbieten dat
naar de suikerfabriek afgevoerd moest worden.
De suikerbietenteelt was een nieuwe teelt, die
zich in de tweede helft van de negentiende
eeuw pas goed ontwikkelde. Een handelsblokka
de was de aanleiding om de suikerbiet te intro-
5
IN NEDERLAND
'-.V'
1 Fred van Lieburg, Een eiland na de Reformatie.
Schouwen-Duiveland1572-1700 (Amsterdam 2011) p. 95.
2 Jan Stoutenbeek en Paul Vigeveno, Gids van joods erfgoed
in Nederland (Amsterdam 2016) p. 241.
3 Fred van Lieburg, Een eiland na de reformatie p. 95.
4- Er is weinig gepubliceerd over de joodse gemeenschapjes
buiten Zierikzee. Een uitzondering hierop is het artikel van
André Flikweert 'Een joodse familie in Nieuwerkerk', in:
Stad en Lande. Mededelingen en historische bijdragen van
(je vereniging Stad en Lande van Schouwen-Duiveland
52e jaargang, no. 143 (juni 2015), p. 13-16.
5 Zie bijvoorbeeld: Zierikzeesche Courant 02-04-1822.
6 Gegevens afkomstig uit: Jan Stoutenbeek en Paul Vigeveno,
Gids van joods erfgoed p. 247.
7 Met dank aan Rinus van Langeraad KAzn.
8 Met dank aan Rinus van Langeraad KAzn.; 'Unieke beschrij
ving lot Zierikzeese Joden' in Wereldregio (1 mei 2008)
