Boek werpt nieuw licht op de slavenopstand op
de Neptunus
'Zo onbekend zijn ze voor mij echter niet, want
in mijn verzamelingetje oude foto's en prent
briefkaarten zitten zeven verschillende opna
men van deze heugelijke festiviteit. Het was
namelijk op 12 februari 1922 groot feest in de
gemeente Kerkwerve (Kerkwerve, Schutje en
Moriaanshoofd) ter gelegenheid van het 25-jarig
jubileum van burgemeester-secretaris C.J.
Boogerd. Daarbij werd onder andere een kleur
rijke optocht gehouden met fraai versierde
paarden en 'gerijtjes', die volgens traditie start
te op het erf van de boerderij van de familie Van
der Cingel-van Putte te Kerkwerve (bovenste
foto), thans recreatieboerderij Van Langeraad.
Gelukkig heeft Wim de Vrieze, in tegenstelling
tot de foto's uit mijn archiefje, wel een aantal
namen vermeld: het paard links wordt vastge
houden door J. Tuinman. Verder v.l.n.r.: de rui
ters NN, P.G. Boot met zwarte pet, L.N. den Boer,
J. Bij de Vaate Ozn., M. van der Wekken, NN, C.
Hanse (van de Stolpe) en Jac. Boot (van
Schutje).'
Peter Noordermeer
Toneelvereniging 'Dilettanten-Toneel-Zierikzee
(Fotoverzameling gemeentearchief Schouwen-
Duiveland, inv. nr. A 3625)
Naar aanleiding van de foto van het 'Dilettanten
Toneel', die wij plaatsten in het Mededelingenblad
nummer 145, ontvingen wij een reactie van Leo
van Gastel. Hij meent dat de heer op de achter
ste rij links, Leo Canters zou kunnen zijn. Annie
Maris-Boot reageerde: 'Mijn zus en ik zijn er
inmiddels praktisch zeker van, dat de dame op
de staande rij, tweede van rechts met witte
blouse, onze tante Nel is, nl. mevr. N.M. Brouwer-
Steur. Zij deed in die periode aan amateurtoneel
en de families Vorstheuvel Labrand en van
Vessem behoorden tot haar kennissenkring. Zij
was jarenlang hoofdleidster van de Nutskleuter-
school in Zierikzee en is onlangs in juli op 102-
jarige leeftijd overleden in Borrendamme.' Wie
helpt ons verder?
Op 18 oktober 1785 ontplofte het Zierikzeese
slavenschip Neptunus voor de kust van Nassau
bij Fort Mourée. Opstandige slaven, die de
bemanning van boord hadden verjaagd en
stuurloos met het schip de oceaan op dreven,
staken de kruitkamer in brand, waardoor het
snauwschip met opvarenden en al de lucht in
vloog. Achttien slaven konden levend uit het
water worden gevist, maar 170 van hen kwa
men om in deze spectaculaire collectieve zelf
moordactie van wanhopige gevangengenomen
Afrikanen, die de dood prefereerden boven de
barre overtocht en een uitzichtloos leven als
lijfeigene op een plantage. In totaal kwamen er
bij de vuurgevechten tussen de opstandelingen
en de manschappen van fort Mourée en te hulp
geschoten vrije Afrikanen, die voorafgingen aan
de explosie, en bij de explosie zelf, in totaal 400
mensen om het leven. Het is volgens Paesie
daarmee de meest dramatische slavenopstand
uit de Europese geschiedenis.
Op de volgende pagina's: De slavenhandelmezzotint
van John Raphael Smith naar een schilderij van
George Morland uit 1791. Rijksmuseum, Amsterdam,
RP-P-1969-83.
15
