Van de voorzitter
Anita de Munnik
Tegen de tijd dat u dit leest, gaan we alweer
heerlijk richting lente. Niettemin, tijdens het
schrijven van dit stukje voor ons Mededelin
genblad was ik in de gelukkige omstandigheid
te mogen genieten van de Oostenrijkse sneeuw
en zon. Eén van de vele dingen die het daar
altijd weer zo echt 'Oostenrijks' maakt, is het
prachtige vakwerk dat nog steeds in vele huizen
terug te vinden is...
Wist u dat de oudste vakwerkhuizen al dateren
uit de 12G eeuw? Deze constructie van een hou
ten balkstructuur werd ingevuld met een vlecht
werk van twijgen en bestreken met een mengsel
van stro en leem. Het was een goedkope moge
lijkheid om een redelijk stabiel huis te bouwen.
De historische kerngebieden van de vakwerk-
bouw zijn de gebieden in Europa waar hout en
leem in overvloed voorkwamen.
In de lage landen is vakwerk nooit erg populair
geweest. Middeleeuwse houtconstructies be
stonden hier weliswaar uit een balkenframe,
maar dan meestal door planken afgedekt. Door
de mogelijkheid van baksteenproductie vanaf
de 14e eeuw en zeker ook door het brandgevaar
nam de voorkeur voor bouwen in steen overal in
Europa snel toe.
In Nederland bevindt het vakwerk cultureel erf
goed zich voornamelijk in steden met een
Middeleeuws verleden. Hier werd vakwerk toe
gepast voor de bouw van met name zijmuren.
De balkenstructuur werd vaak meteen opgevuld
met baksteen. In het Vrijpoortje in Zierikzee is
nog een uit de 16e eeuw daterende zijgevel met
vakwerk te vinden.
Vakwerkconstructie in de gevel van het pand Vrijpoortje 2 in
Zierikzee (foto collectie Gemeentearchief Schouwen-Duiveland,
Fotoverzameling inv.nr. ZM 3095)
De karakteristieke vakwerkstijl drukt in Oostenrijk
op vele plaatsen haar stempel op de omgeving
en schept een sfeer en eigenheid die voor dege
nen die dit land bezoeken zeer waardevol is.
Datzelfde gevoel moet de toerist die Schouwen-
Duiveland bezoekt en onze vele monumenten
bewondert, hier ervaren. De rijkdom aan monu
menten maakt zeker dat ons 'eiland' een bijzon
dere sfeer ademt. In 2016, het jaar waarin
een beslissing moet vallen over het afbouwen
dan wel herijken van het aantal gebouwen
met een gemeentelijke monumentenstatus zijn
wij in Stad en Lande uiteraard waakzaam en
benieuwd naar wat besloten wordt over ons
cultureel erfgoed...
ZIERIKZEE. - 'T VRIJPOORTJE
