1'
Leuvense studenten uit Schouwen-Duiveland, deel I
(1426-1453)
Michiel Verweij
De oudste universiteit van de Lage Landen is die
van Leuven, gesticht op 9 december 1425 per
pauselijke bul, gegeven door paus Martinus v
(1417-1431). Leiden volgde pas anderhalve
eeuw later. De Brabantse universiteit verleende
nieuw prestige aan de stad Leuven die ernstig
had geleden door de achteruitgang van de
lakennijverheid en de sociale en politieke onrust
die daar het gevolg van waren. Brabant had
sinds 1406 een hertog uit de zijlinie van de
Bourgondische dynastie en zou in 1430 aan
Filips de Goede komen. De Leuvense universi
teit profiteerde hiervan doordat zij de leveran
cier bij uitstek werd van het sociale, kerkelijke
en politieke kader van wat men vaak 'de
Bourgondische staat' noemt. Ze werd daarmee
in ieder geval ook een van de elementen die het
geheel van de Nederlanden vorm zouden geven,
vóór de scheiding van het einde van de zestien
de eeuw. Vanaf het begin waren de Zeeuwen
opvallend sterk vertegenwoordigd. In de vijftien
de en zestiende eeuw stond Zeeland overigens
nog heel sterk onder Brabantse en Vlaamse cul
turele invloed, ook al was het politiek met
Holland verbonden.
Ook uit Schouwen-Duiveland stroomden heel
wat studenten naar Leuven. Het is de bedoeling
om in dit artikel (en het vervolg) een lijst te bie
den van deze studenten, chronologisch geor
dend en gegroepeerd per plaats van herkomst.
Deze lijst is gebaseerd op de volledig gepubli
ceerde, maar niet altijd gemakkelijk te vinden
inschrijvingsregisters, de Matricule de l'Université
de Louvain, in 10 delen (vanaf nu: mul), in deze
registers wordt enkel de eerste inschrijving
van de studenten genoteerd, wie eenmaal de
eed had afgelegd en het collegegeld had
betaald, was suppositus van de universiteit
(letterlijk 'onderdaan'). Dit statuut was zeer
begeerd, omdat de universiteit in feite een eigen
Brabantse rechtspersoon was en een soort staat
in de staat vormde, waarvan de leden onderwor
pen waren aan de rechtsmacht van de rector en
niet aan de (strengere) van de stad Leuven. De
universiteit had ook haar eigen gevangenis,
waar men overigens gemakkelijk uit kon
ontsnappen. De suppositi waren ook vrijgesteld
van de stedelijke accijnzen op bier en wijn, wat
eveneens een aantrekkelijk voordeel was in een
tijd waarin drinkwater eigenlijk niet bestond.
-
1. Paus Martinus V (1417-1431), de paus die in 1425 de Leuvense universiteit stichtte; negentiende-eeuws beeld op de
gevel van het stadhuis (foto col. auteur) 2. Het stadhuis van Leuven, 1448-1467 (foto col. auteur) 3. De Sint Pieterskerk
in Leuven uit de vijftiende eeuw (foto col. auteur)
21
