Verslag najaarsvergadering Stad en Lande
Schouwen-Duiveland vrijdag 29 november 2013 te
Dreischor
2 De volgende weesmeesters waren belast bij het toezicht
op de nalatenschap van Nicolaas Abrahamsz. Coole en
Anna Morette: Pieter Mogge, Rochus Hofferus, Anthonij
Hoffer en Pieter Haijmans. Zij werden tijdens hun werk
zaamheden bijgestaan door secretaris Jacob Goltzius.
3 Een meerderjarigheidsverklaring, ook wel Venia Aetatis
genoemd, is een officiële akte van meerderjarigheid.
Volgens het Romeinse recht werd een inwoner van de
Republiek op 25 jarige leeftijd meerderjarig. Er waren
echter ook minderjarigen die vervroegd meerderjarig
verklaard wilden worden. Hiervoor konden meerdere
redenen bestaan, zoals het zelfstandig handel willen
drijven of het zelfstandig exploiteren van een bedrijf.
Zij konden hiertoe een verzoek indienen bij de overheid.
In Zeeland was dit doorgaans het college van
Gecommitteerde Raden van de Staten van Zeeland.
4 GASD, Notariële archieven, inv.nr. 3397, aktenr. 34, dd.
18 juli 1668. De Carolus gulden vertegenwoordigde een
waarde van ongeveer twintig stuivers. De Rozennobel
vertegenwoordigde een waarde van ongeveer vijftig
stuivers, in 1673 wordt de ligging van de woning als
volgt omschreven: een woonhuis staande aan de noord
zijde van de Oude Haven tussen desen, belenden oost
Cornells Lambreghts schipper, west Hendrica Boone,
zuijdt de straat, en noord Agatha Davids erve.
5 Alle bedragen worden in de archiefstukken weergege
ven in ponden Vlaams. 1 pond Vlaams was gelijk aan
zes gulden. Via (Engelstalige) internetpagina van het
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis
www.iisg.nl/calculate.php is het mogelijk om uit te reke
nen wat de prijs in guldens en euro's zou zijn. Aangezien
u niet het bedrag in ponden kunt invullen, is het handigst
om het bedrag in ponden met 6 te vermenigvuldigen en
dan dit bedrag in te vullen met als valutateken de fl. van
gulden, vervolgens typt u het jaar waarin de boedelreke
ning is opgemaakt (resp. 1670 of 1673) in en klikt u op
'Calculatie' om de berekening te laten maken.
6 Guido Hendrix 'Uut de pepieren: Eigentijdse bronnen
over het dagelijks leven op Schouwen-Duiveland in
vroeger tijden', in: Stad en Lande. Historische bijdragen
en mededelingen van de Vereniging Stad en Lande van
Schouwen-Duiveland 50e jaargang nr. 138 (Zierikzee
2013) p. 13.
7 ibidem.
8 Van Dijk en Roorda deden onderzoek naar het achttien-
de-eeuwse Zierikzeese patriciaat. Uit hun bevindingen
blijkt dat de overlevingskansen voor zuigelingen in
Zierikzee in vergelijking met andere plaatsen extreem
laag was. Zij noemen de hoge cijfers voor de zeventien
de en voor mannen nog in de eerste helft van de acht
tiende eeuw frappant. Een derde tot een vierde deel van
de baby's overleed vóór het bereiken van het eerste
levensjaar. Na het eerste levensjaar nam de sterftekans
echter af. Hoewel ook tot het vijfde levensjaar de sterf
te nog hoog was, is ze toch niet meer zo extreem hoog
als gedurende de zuigelingenperiode. H. van Dijk en D.J.
Roorda, Het patriciaat van Zierikzee tijdens de Republiek
(Rotterdam/Leiden 1979) p. 26-27.
9 Een vogelroer of radslotbuks was een klein jachtwapen
met getrokken lopen dat werd gebruikt om zittend wild
mee te schieten. Een bandelier ontwikkelde zich van
een draagriem voor bijvoorbeeld een degen naar een
riem waaraan patronen werden gedragen.
10 Een gemet is een vlaktemaat. Het Schouwse gemet
was 300 vierkante roede groot, ofwel 0,416 ha. Naast
het Schouwse gemet werd ook het Blooise gemet in
Zeeland gehanteerd waarbij een onderscheid werd
gemaakt tussen oude en nieuwe polders. Voor een oude
polder gold: 1 gemet 300 roede 0,392 ha. Voor nieuwe
polders gold: 1 gemet 300 vierkante roede 0,4165
ha. Bron: internetpagina van het Meertens Instituut
http://www.meertens.knaw.nl/mgw/maat/l37
Jan Heuseveldt, notulist
Voorzitter wijnand Renden heet iedereen harte
lijk welkom. In het bijzonder worden welkom
geheten de ereleden: Frans Beekman, Hugo
Doeleman, Joop van Loo en de inleider dhr. Joop
Schaminée.
Er is bericht van verhindering van Carla
Constanse, Maarten Koster, Frank van Assen,
Jan Stigter, Huib Uil, Menno van Geelen, Tonnie
Merle, Han van Eldik en Betty Blikman.
Het verslag van de voorjaarsvergadering wordt
ongewijzigd vastgesteld.
Er zijn geen ingekomen stukken.
Door een technische onvolkomenheid is dit
verslag buiten het vorige nummer van het
Mededelingenblad gebleven. Ook volgen hier
nog de verslagen van de Commissie Planologie,
de Commissie PR en Communicatie en de
commissie Cultuur-historische elementen.
Bij de mededelingen betuigt de voorzitter zijn
spijt, dat veel mensen zelf koffie hebben
gekocht bij binnenkomst. Dat had van de vereni
ging gemoeten. We maken dat in de pauze goed.
20
