Een cleijn wagen houte kasse en een krucifix
Jeroen Padmos
De zeventiende eeuwse nalatenschappen van Nicolaes Abrahamsz. coole en Anna Morette
In het Mededelingenblad nummer 138 werd in
de rubriek 'Uut de pepieren' door Guido Hendrix
melding gemaakt van een bijzonder predicatie-
boek dat zich in de kloosterbibliotheek van
Westmalle (België) bevindt. In zijn bijdrage ves
tigt Hendrix de aandacht op dit boek omdat het
in de zeventiende eeuw eigendom is geweest
van de Zierikzeeënaar Nicolaes Abrahamszn.
Coole. Op de schutbladen van het predicatie-
boek heeft Coole een korte levensbeschrijving
van zichzelf en zijn gezin opgenomen. Door de
redactie van stad en Lande werd op de tekst van
Hendrix een beknopt supplement geschreven.
Deze aanvulling is onvolledig en om te komen tot
een beter gedocumenteerd beeld is besloten om
opnieuw onderzoek te doen in het Weeskamer
archief van Zierikzee. In deze bijdrage worden de
bevindingen van dit onderzoek gepresenteerd.
De weeskamer
Hendrix wijst in zijn artikel op de aanwezig
heid van stukken in het Weeskamerarchief van
Zierikzee die betrekking hebben op de nalaten
schappen van Anna Morette en Nicolaes
Abrahamszn. Coole.1 De weeskamer was een
van overheidswege ingesteld orgaan voor het
toezicht op het beheer van de bezittingen en de
opvoeding van hele of halve minderjarige wezen
en zwakzinnigen. De beambten die dit toezicht
uitoefenden werden weesmeesters genoemd.
Het zierikzeese college van weesmeesters
bestond vanaf 1527 uit vijf personen.2 De wees
meester hield toezicht vanaf het overlijden van
een of beide ouders en dit tot aan het bereiken
van de meerderjarige leeftijd of het huwelijk van
de wees. Een derde mogelijkheid om het toe
zicht te laten eindigen was het door de overheid
afkondigen van de meerderjarigheid van het
weeskind, de zogenaamde Veniam Aetatis.3
Door Nicolaes Coole en zijn echtgenote Anna
Morette werden bij testament drie voogden aan
gesteld. Hun namen waren Marcelis Jochums
Schaep, Lucas d'Goet (een zwager van Coole) en
Johannes (Jan) Schaep. Deze laatste was apothe
ker in Zierikzee. Na het overlijden van Anna bleef
de opvoeding van de twee kinderen bij vader
Nicolaes. Om de weeskamer inzicht te geven in
de nalatenschap van Anna stelde Nicolaes een
zogenaamd inventaris op. Dit inventaris bevat
een opsomming van de bezittingen met een
geschatte waardebepaling. Na het overlijden
Nicolaes Abrahamszn. Coole in 1673 zijn de kin
deren volledig toevertrouwd aan de zorg van de
voogden. De voogden zijn op dat moment ook de
aangewezen personen om de weeskamer
inzicht te geven in de bezittingen en schulden
van Coole. Zij leggen vanaf dat moment jaarlijks
rekening en verantwoording af over het gevoer
de beheer. Omdat al die stukken bewaard zijn
gebleven kunnen we een nauwgezet beeld
reconstrueren van de bezittingen en schulden
van de familie Coole.
16
