Ook kruipend, rovend gedierte moest worden
aangepakt. Door plaatsing van vallen bijvoor
beeld, in 1774 verkrijgbaar bij Jan van Hekke in
zijn winkel met bezems, borstels en ander hout
werk in de Zierikzeese Poststraat.35 Van Hekkes
assortiment bestond in vermeld jaar uit 'dubbele
muizevallen' en 'muizevallen met gaten'. Van
Hekkes 'klapvallen' kunnen tevens voor de mui
zenvangst bestemd zijn geweest. Voor 'muizen en
rotten' die de grens van huis en tuin overschreed-
den, beschouwde men op het platteland de kat
als onmisbaar. Aan ongedierte, hoewel het
Noordgouwse gemeentebestuur de aantallen
toenmaals (1830) niet schrikbarend achtte, was
geen gebrek. Dit is een constatering in de ingevul
de negentiende-eeuwse vragenlijst waarmee dit
artikel werd begonnen.
Met het artikel wordt de vorig jaar zomer
gestarte serie over het buitenplaatsen-
gebied Noordgouwe afgesloten. Deze tek
sten zijn geschreven en door de Vereniging
Stad en Lande c.q. de Commissie Tijdschrift
geplaatst in verband met het 'Jaar van de
Historische Buitenplaats 2012', het thema
jaar dat is bedoeld om de Nederlandse bui
tenplaatsen als nationaal erfgoed meer
bekendheid te geven. Voor alle redactionele
en andersoortige hulp van de medewerkers
en vrijwillige medewerkers van het Zeeuws
Archief en het Gemeentearchief Schouwen-
Duiveland is de auteur deze personen dank
verschuldigd.
NOTEN
1 De volledige dichtregel is "t Pluijmgedierte zag ik swie-
ren'. Deze regel is afkomstig uit het gedicht 'Noord-
Gouwens Lof (Gemeentearchief Schouwen-Duiveland
(GASD), Handschriften Zierikzee cat.nr. 385 (manu
script-dichtbundel over Noordgouwe met 'Noord-
Gouwens Lof' en andere dichtstukken); onder cat.nr.
149 van genoemde collectie berust 'Noord-Gouwens
Lof' eveneens.
2 Gemeentearchief Schouwen-Duiveland (GASD), Archief
gemeente Noordgouwe (AGN) doos 17 ('Staat houden
de de vragen voorgesteld aan het gemeentebestuur
van Noordgouwe ingevolge besluit van zijne excellen
tie den heere minister van Binnenlandsche Zaken in
dato 9 januari 1830 B no. 1') (archief nog ongeïnventa
riseerd).
3 De basisgegevens over de huizen Windenburg en De
Pottere in Dreischor en Noordgouwe zijn afkomstig
uit: P. van Beveren, De verdwenen kastelen van
Schouwen-Duiveland (Doorn 1960).
4 Zeeuws Archief (ZA), Archief Rekenkamer van Zeeland
(RKZ) (Bourgondisch-Oostenrijks Tijdvak) inv.nrs. 1298-
1326 (rekeningen voor Adolf resp. Filips van Cleve
1470-1500 (vermelding van genoemd vervoer van zwa
nen naar Zierikzee en Brussel in de rekeningen
1488/1489 (fol. 23VO) en 1496/1497 (fol. 31/32).
5 ZA, Archief ambachtsheerlijkheid Bruinisse inv.nr. 42
(fol. 34vo) (zwanendrift en 'duvevlucht').
6 [PD. de Vos], 'Het voormalig kasteeltje Werve
onder Kerkwerve', in: Zierikzeesche Nieuwsbode
27 mei 1932.
7 GASD, Rechterlijke Archieven Zeeuwse Eilanden (RAZE)
(Schouwen-Duiveland) inv.nr. 4547.
8 [PD. de Vos], 'De buitenplaats Rustenburg onder
Noordgouwe l', in: Zierikzeesche Nieuwsbode 6 juli
1932.
ZA, RKZ (Bourgondisch-Oostenrijks Tijdvak) inv.nr. 1326
(rekening 1499/1500 fol. 32ro).
10 Sander den Haan, 'Rapport van het onderzoek in de
rekeningen en lijst en registers van ommegang betref
fende de voormalige eilanden Schouwen en Dreischor
(1418) 1460-1552 in het archief van de Rekenkamer
van Zeeland naar het voorgeslacht van Jan Lievensz. te
Zierikzee, oudste voorvader van het geslacht De Jonge
c.a.' (Zeeuws Archief 2009) p. 8-13 en 63 (met dank
voor gebruik hiervan aan het bestuur van de Stichting
Cultureel Erfgoed Geslacht De Jonge te Oostvoorne).
Mr. Roelant de Pottre (vóór 1515-1567/1568), raad en
pensionaris van prelaat en edelen en van de Staten
van Zeeland, was waarschijnlijk een neef van
Heyndrick de Pottere die rond 1600 in Noordgouwe
het stenen huis verwierf waaraan zijn familienaam zou
worden gehecht (Huize De Pottere).
11 GASD, RAZE (Schouwen-Duiveland) inv.nr. 4596.
12 GASD, Notariële Archieven (NA) 1842-1895 inv.nr. 708
(aktenr. 4248).
13 GASD, Archief Weeskamer Zierikzee (WKZ) inv.nr. 2967.
14 Deze werkkracht ontving toen van Johannes van der
Schatte, bezitter van buitenplaats De Katte, een jaar-
27
