het langsvarende schip. Achter het dorp ligt in de
haven een schip met een hoge mast. iets meer
naar links is ook een mast te zien, mogelijk is dit
de lantaarn aan de ingang van de haven. Een grap
pig detail is dat de beide delen zijn gesigneerd,
kennelijk heeft het altijd uit uit twee delen
bestaan. Op het rechtse deel schreef hij zijn naam
en het jaar van vervaardiging. Op de linker drijft
een tonnetje in het water met J.v.O. er op. Het is
een beeldend en sfeervol schilderij. Met zijn enor
me afmetingen kan het gemakkelijk een kamer
wand bedekken.
Plaatsbepaling
Over de plaats waarop het werd geschilderd de
volgende hypothese: Van Ouwerkerk zal zich op
de dijk bij Kattendijke hebben bevonden en naar
het noorden hebben gekeken. Ook een iets noord-
westelijker gelegen plek in de buurt van het dorp
Kats komt in aanmerking. Mogelijk voer hij met
een bootje een eindweegs het water van Het
Keeten op. Dan kloppen de afstanden ongeveer,
maar dat met het blote oog de huizen van
Stavenisse te onderscheiden zouden zijn, lijkt erg
onwaarschijnlijk. Daarvoor ligt het dorp te ver
weg. Om ook de gebouwen op Schouwen-
Duiveland te kunnen waarnemen, moet het wel
bijzonder helder weer zijn geweest!
De 'Prinses Marianne'
Vorige eigenaren hebben steeds gemeend dat de
raderstoomboot op dit schilderij de reden is
geweest van het ontstaan van dit kunstwerk. Er
zijn twee of misschien zelfs drie schepen geweest
die de naam van deze prinses- droegen. Het
Rijksmuseum te Amsterdam heeft een model van
een houten schip dat deze naam draagt. Daarbij is
als tijdsdatering aangegeven: na 1820. Misschien
gaat het om de in 1825 op de Amsterdamse werf
'Hollandia' gebouwde 'Prinses Marianne', later
omgebouwd tot de sleepboot 'Simson'. Het
Maritiem Museum te Rotterdam heeft een afbeel
ding in huis, van het schip met die naam gemaakt
door Van Ouwerkerk. Het olieverfschilderij dateert
uit 1830, zodat het voor de hand ligt dat dit de
eerste 'Prinses Marianne' voorstelt, voor de
ombouw tot sleepboot. Het uiterlijk van het model
en het schilderij verschillen echter nogal. Het
Rotterdamse Museum heeft ook diverse bouwte
keningen in bezit. Deze dateren uit 1831, waaruit
blijkt dat het tweede schip met deze naam in
1831 is ontworpen door 'den Constructeur der
Marine Soetermeer'. Cornelis Soetermeer was
toen al 17 jaar constructeur op de Marinewerf te
vlissingen. Later werd hij overgeplaatst naar Den
Haag. Het ziet er naar uit dat in de periode van de
Belgische Opstand de houten boot werd omge
bouwd omdat ze niet voldeed en er een nieuwe
'Prinses Marianne' werd gebouwd. De tweede
'Prinses Marianne' schijnt in de vaart te zijn
geweest tot 1859, gezien de verkoopadvertentie
in de Middelburgse Courant van 26 maart dat jaar.
De naam is ontleend aan prinses Marianne (1810-
1883), de dochter van koning Willem l en
Wilhelmina van Pruisen. Ze ging in 1828 in onder
trouw met de Zweedse prins Gustav Wasa. Maar
in 1829 blies haar vader het huwelijk om politie
ke redenen af. Uiteindelijk trouwde ze in 1830 in
Berlijn met haar neef Albert van Pruisen, waar
mee ze een ongelukkige relatie tegemoet ging.
De maker
De Middelburgse kunstenaar Jan van Ouwerkerk
(1774-1866) is de schilder van dit royale stroom-
gezicht. Aanvankelijk voor huisschilder opgeleid,
gaf hij blijk van kunstzinnig talent en ging lessen
volgen op de Tekenacademie in zijn woonplaats.
Daar behaalde hij diverse onderscheidingen en
ook een gouden erepenning voor het tekenen
naar naaktmodel. Later legde hij zich vooral toe
op het schilderen van zee- en stroomgezichten,
waarvan dit een van de grotere is. Waarschijnlijk
vanwege het formaat maakte hij er een diptiek
Vissersboot op kalm water, geschilderd door Jan van
Ouwerkerk. Bron: www.venduehuis.com
5
