want er moest natuurlijk goed geld worden ver
diend. De wedstrijdpaarden kunnen, naast de luxe
paarden, ook de toen nog lichter gebouwde en
snellere werkpaarden zijn geweest. Daar de
wegen op het platteland nog niet waren bestraat,
konden de edele dieren op zand draven.
Kermisorganisatoren
Vergelijking met achttiende-eeuwse organisato
ren van de eerste eilandelijke kermis in
Schuddebeurs zou plezierig zijn. Over kermisver
maak aangeboden door de voorgangers van de
'goed gedocumenteerde' kastelein Hendrik
Bukker kan nog zeer weinig met zekerheid wor
den opgemerkt. Dat wil zeggen dat de auteur van
dit artikel nagenoeg geen neerslag van eerdere
kermisactiviteiten heeft gevonden. Maar deze kan
wel bestaan! Hier ligt wellicht een schone taak
voor andere liefhebbers van de eilandelijke
geschiedenis.
NOTEN
1 Zie voor de algemene geschiedenis van het etablisse
ment, van dezelfde auteur in het voorgaande nummer
van dit tijdschrift: 'Wie weet of 't waer is. Herberg
Schuddebeurs in het Noord-gouwse gehucht Schudde
beurs omstreeks 1820' pag. 5-15.
2 Gemeentearchief Schouwen-Duiveland (GASD),
Handschriften Zierikzee cat.nr. 385 (manuscript
dichtbundel over Noordgouwe met de gedichten:
'Noord-Gouwens Lof'; 'Noord-Gouwe Dank-betuijgende
wegens de verbreijding van haar Lof/Door een Zoet-
vloeijend dog tot haar smert onbekend Digter spreekt';
'Noord-Gouwens Lof vervolgt'; 'Het Noord-Gouws
Arcadia met Laage Klanken begroet' (door J. J. B. K.).
(onder cat.nr. 149 van deze collectie berust het gedicht
'Noord-Gouwens Lof' eveneens).
3 Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlan-den II
(Amsterdam 1753) pag. 425.
4 GASD, Rechterlijke Archieven Zeeuwse Eilanden (RAZE)
(Schouwen-Duiveland) inv.nr. 4087 (akte 4 juli 1724).
5 Waarschijnlijk wordt in de akte het Copierenblok bij de
bocht van de Donkereweg aangegeven, ter hoogte van
grasdriehoek 't Groentje nabij het herberggebouw. Dit
was de plaats van de vroegere herberg De Jonge Prins van
Orangiën, die al in 1655 bestond en in de tweede helft van
de achttiende eeuw als De Oude Herberg werd
aangeduid.
6 Het verheugd Zeeland bij het plechtig bezoek van
zijne doorluchtige hoogheid Willem de Vijfde
(Amsterdam 1787) pag. 32.
7 Uit dit muziekkorps, van de stedelijke dienstdoende
schutterij te Zierikzee, is de Koninklijke Harmonie
Kunst en Eer aldaar voortgekomen.
8 Sander den Haan, 'Hef aan, rechtschapen kroost
der vaderen! Vocaal muziekleven te Zierikzee in de
eerste decennia van de negentiende eeuw', in:
Mededelingenblad Stad en Lande 89 (1997) pag. 16-23.
9 p.d. de Vos, Nieuws- en Advertentieblad voor Zierikzee
en omstreken januari 1908.
10 GASD, RAZE (Schouwen-Duiveland) inv.nr. 4596 (boedel
Leendert Jacobsz. de Man in Bomme-nede in 1798).
11 j.G.M. Sanders, Revolutionair in Brabant, royalist in
Holland. Adriaan van der Willigen als toerist in België
tussen 1792 en 1827 (Hilversum 2011) pag. 66.
12 Een broedertje is een poffertje. Het is bekend dat deze
minuscule pannenkoek en ook de wafel aan het begin
van de negentiende eeuw op de Zierikzeese kermis
verkrijgbaar waren. (GASD, Archief stad en gemeente
Zierikzee inv.nr. 97 fol.2l9vo).
13 Lukas Rotgans, De boere-kermis, in twee zangen
(Groningen 1823).
14 Zeeuws Archief, Archief Rekenkamer van Zeeland
Bourgondisch-Oostenrijks Tijdvak (1433-1584) inv.nr.
838 fol. 27 (jaren 1437/1438).
15 Het betreft de Handboog- en Kruisboogschiet-vereni-
ging te Brouwershaven.
16 Zierikzeesche Courant 6 september 1862 (artikel
'De kermis').
17 GASD, Archief gemeente Noordgouwe (AGN) (doos 13)
('Staat bevattende eene aanwijzing der houders van
vee in de gemeente Noordgouwe en van het getal run
deren, paarden schapen bij elk hunner in bezit of
gebruik', opgemaakt op 31 januari 1819).
14
