STOEPPAAL MET ROLWERK-ORNAMENT
IN DE ZIERIKZEESE NIEUWE BOOGERDSTRAAT
De oude opslagplaats van de voormalige
afdeling Gemeentewerken Zierikzee aan de Korte
Nobelstraat wordt opgeheven. Daar lag een frag
ment van een stoeppaal uit de eerste helft van
de zeventiende eeuw met een versiering uit de
Renaissance, het zogenaamde rolwerk-ornament.
In eerdere nummers van het Mededelingenblad
heb ik over stoeppalen al eens geschreven
(nummers 57, 58 en 59 in 1987 en nummer 62
in 1988). Het volgende is een aanvulling hierop.
In de zeventiende eeuw werden niet alleen
gevels uitgevoerd naar de bouwkunst van die
tijd, maar ook losse elementen als trappen,
tuinbeelden, toegangshekken en stoeppalen
werden voorzien van ornamenten die toen in
zwang waren. De stoeppalen op de hoek van de
stoep begrensden het perceel. Ze werden naar
een tekening gekapt in de groeven in Zuid-België
en zijn van een soort kalksteen, 'blauwe steen',
gemaakt. Als motief is het omkrullende ijzeren
beslagwerk van meubilair met slingerende
banden. Op het vlak van deze banden zijn
klinknagels, ringen en beugels nagebootst.
Het geheel lijkt uit metaal gesneden.
In Zierikzee bevinden zich nu twee fragmenten
die niet van eenzelfde stoeppaal afkomstig
kunnen zijn. Waar ze eerst gestaan hebben, is
onbekend. Waarschijnlijk hebben ze het veld
moeten ruimen toen sommige straten werden
verbreed. Een herkomst uit aangevoerd puin ten
behoeve van dijkbestortingen is niet uitgesloten.
Dergelijke stoeppalen met rolwerk zijn tamelijk
zeldzaam. In het hele land telde ik er 41waar
onder 10 exemplaren in Zuidwest-Nederland.
Dankzij bemiddeling van gemeentearchivaris
H. Uil en J. K. van Baaien, monumentenspecialist
van de gemeente Schouwen-Duiveland, is het
90 cm hoge fragment geplaatst rechts op de
stoep van het huis Nieuwe Boogerdstraat 24.
Samen met de geplaatste smeedijzeren stoep
hekken vormt het een bijzonder geheel en een
verrijking van het stadsbeeld.
Frans Beekman
Tekening van een
stoeppaal met
rolwerkornament
uit de periode
1600-1650, met een
hoogte van 1,75 m.
Stoeppaalfragment hoek Oude Haven 8
(zuidzijde)/Pottebakkerstraat in Zierikzee
(foto Frans Beekman, Zierikzee)
Stoeppaalfragment op de stoep van het huis
Nieuwe Boogerdstraat 24 in Zierikzee
(foto Frans Beekman, Zierikzee)
27
