Nieuwe boeken
Frans Thissen heeft een studie verricht naar de
ontwikkeling van het Zeeuwse bewoningspa-
troon en het door de provincie en gemeenten
gevoerde spreidingsbeleid in de jaren 1971 tot
1993. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht
van de provincie Zeeland en dient ter voorberei
ding van een herziening van het streekplanbe-
leid. Aan het boek Ontwikkelingen kernenpa
troon Zeeland 1971-1993 is meegewerkt door
ir. E. Vinken, drs. R. van Bremen en drs. A. P.
de Klerk. Het doel van het rapport is het in
kaart brengen van de oorzaken van groei of
achteruitgang van het inwonersaantal in
Zeeuwse gemeenten. De bewoning van een
dorp of stad kan bijvoorbeeld beïnvloed worden
door de mate van werkgelegenheid of vergrij
zing. Als duidelijk is welke mechanismen dit
proces veroorzaken dan kunnen nieuwe ideeën
worden verkregen over toekomstige ontwikke
lingen en het dan te voeren spreidingsbeleid.
De auteur schetst in het kort de geschiedenis
van het nederzettingspatroon. In het rapport
wordt natuurlijk aandacht besteed aan de situ
atie op Schouwen-Duiveland. Daarbij komt ook
de gemeentelijke herindeling ter sprake. De on
derzoeker heeft niet alleen de ontwikkeling van
het aantal inwoners bestudeerd, maar ook het
aantal huishoudens en het aantal woningen met
een recreatieve functie. Vooral de recreatieve
functie is op Schouwen-Duiveland sterk toege
nomen door de bouw van zomerwoningen en
appartementen. De bevolking is in veel kernen
gegroeid, maar er zijn ook kernen aan te wijzen
die na een groeifase stagneren. Belangrijk daar
bij is het verlies van voorzieningen, bijvoor
beeld kleine winkeltjes, postkantoren en scho
len, in de kleine kernen. In het rapport wordt
Schouwen-Duiveland gezien als regio met veel
ontwikkelingsmogelijkheden. De studie is als
nummer 50 verschenen in de reeks
Amsterdamse sociaalgeografische studies.
De prijs bedraagt 22,50 en het rapport telt 130
pagina's (ISBN 190-6993-0943)
Aan het einde van de negende eeuw wierpen de
bewoners van de kuststreken in Nederland,
Vlaanderen en Noord-Frankrijk verdedigings
burgen op van kleiplaggen, zand en hout, om
aanvallen van roofzuchtige Noormannen tegen
te gaan. Deze verdedigingswerken waren karak
teristiek: rond van vorm met een middellijn van
144 tot 265 meter. In Zeeland is in de vette klei
een vijftal burgen bewaard gebleven.
Het zijn zeldzame archeologische monumenten.
Bovengronds zijn de ringwalburgen echter niet
meer herkenbaar. Op de Zeeuwse burgen zijn
sinds 1939 diverse archeologische onderzoeken
verricht. In het boek van Robert M. van
Heeringen, Peter A. Hendrikx en Alexandra
Mars (red.) Vroeg-Middeleeuwse ringwalbur
gen in Zeeland worden de burgen van
Oostburg, Oost-Souburg, Middelburg,
Domburg en Burgh beschreven. Vooral de op
gravingen en de reconstructie van de ringwal-
burg te Oost-Souburg staan in de publikatie
centraal. De burg in Burgh is het meest onge
schonden gebleven. De cirkelvormige ringwal-
burg bepaalt zelfs nu nog de plattegrond van
Burgh. Analyses van opgravingen en vondsten
van aardewerk in 1940, 1952, 1977 en 1987
geven aan dat de Burghse ringwal waarschijn
lijk is gevormd in de periode 800 - 890 na Chr.
In het boek wordt verder aandacht besteed aan
de bewoning binnen de burg in Burgh en later
buiten de burg in de kern Haamstede. Het boek
bevat 260 pagina's, noten, literatuurlijsten en
een plattegrond van de opgraving in Oost-
Souburg. De prijs is 79,90. (ISBN 90-72138-
41-4)
De jubileumuitgave van het jaarboek Archief,
mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen (jaargang
1994) heeft als thema "het verzamelen in relatie
tot Zeeland". In het jaarboek zijn twee artikelen
opgenomen met betrekking tot de historie van
Schouwen-Duiveland. H. Uil schrijft over "P.
D. de Vos, een verzamelaar in Zierikzee".
P. D. de Vos (1866 - 1942) werd in 1920 tot
archivaris van Zierikzee benoemd en had grote
belangstelling voor de geschiedenis van zijn
omgeving. De Vos interesseerde zich daarnaast
voor genealogieën van Zierikzeese families.
Deze hobby resulteerde uiteindelijk in zijn
bekende werk De vroedschap van Zierikzee van
de tweede helft der 16e eeuw tot 1795
(Middelburg 1931). Heel zijn leven verzamelde
hij historische gegevens. Zijn bibliotheek bevat-
18
