Haamstede, kerk en slot De westhoek van Schouwen moet al omstreeks het begin van onze jaartelling bewoond zijn ge weest. De Romeinen moeten er geweest zijn en vermoedelijk hebben zij er zelfs min of meer permanent verbleven. In 1964 werd bij opgra vingen op de noordoostelijke hoek van het ter rein van het slot Haamstede een enorm blok tuf steen gevonden, ca. 2 m lang en ca. 20 cm dik. Het materiaal is bruin van kleur en was in een aantal stukken gebroken. Nog steeds zijn de brokken opgeslagen in de bunker tegenover het slot. Ook is een tufstenen muurfragment aange troffen. Die tufsteen werd gewonnen in de Eifel in Duitsland in de omgeving van Kruft. Het is een vulkanische gesteente dat in blokken op vlotten en primitieve schepen langs de Rijn naar Nederland werd vervoerd. Ook in de twaalfde eeuw werd er tufsteen ge bruikt voor het bouwen van kerken op het wes telijk deel van Schouwen. Van tenminste twee kerken is bekend dat zij van tufsteen moeten zijn geweest: Koudekerke (Plompetoren) en Haamstede. Tot omstreeks 1200 is er tufsteen ingevoerd in Nederland. In de halve eeuw daar voor kwam de produktie van baksteen tot ont wikkeling, eerst in Noord-Nederland, later in Zuidwest-Nederland en Vlaanderen. Als een gebouw nadien werd vergroot of vervangen, paste men baksteen toe. De afkomende materia len van het oude gebouw liet men echter niet verloren gaan. Die werden op minder belangrij ke plaatsen gebruikt. Zo zijn in funderingen van de kerk van Haamstede kleine blokjes tufsteen verwerkt, die van afbraak afkomstig moeten zijn. Ze komen hier en daarjuist boven de grond uit. In de kolommen tussen middenbeuk en zuidelijke zijbeuk zijn ook stukjes tufsteen te vinden. In 1965 is in de bodem van de kerk een klein tufstenen muurfragment gevonden in de zuidwestelijke hoek van de zijbeuk. Dat moet van de voorganger van de huidige kerk zijn. Ook is een romaans zandstenen doopvont in 1966 in de kerk teruggekeerd. Het verhaal gaat dat het toen ergens in het dorp diende als drink- bekken voor vee. In de Plompetoren zitten ook enkele blokjes tuf steen, zodat aan kan worden genomen dat op die plek, vermoedelijk in de twaalfde eeuw, een kerk werd gebouwd. De bakstenen toren, die lit- 603

Tijdschriftenbank Zeeland

Stad en lande | 1996 | | pagina 21