ling gehouden. In één van de grote hallen met
de originele gebogen ijzeren overkapping (uit
1888) is nu een verzameling antieke automobie
len e. d. te zien (de oudste van 1886).
In andere gebouwen zijn o. a. de grote musea
voor Kunst en Geschiedenis en het Leger
museum ondergebracht. Het complex wordt ge
domineerd door een triomfboog van de Franse
architect Girault met drie gelijke openingen, ge
reed gekomen in 1905 bij het 75 - jarig bestaan
van België. De boog is 45 m. hoog en bekroond
door een bronzen Grieks vierspan met zegewa
gen. Aan de voet symboliseren acht vrouwenfi
guren de Belgische provincies (Oost - en West
Vlaanderen als één).
Het Justitiepaleis is een ander dominerend
geweldig complex, op de vroegere Galgenberg.
Gebouwd in 1866 - 1883 door architect
Poelaert. Een eclecticistisch bouwwerk, dus met
onderdelen van diverse stijlen, o. a. van
Assyrische tempels. Veel zware zuilen en grote
trappen. De hal is open tot aan de koepel, die
104 m. boven het plein uitsteekt. Tegen de koe
pel vier reuzebeelden: gerechtigheid, barm
hartigheid. kracht en recht. Een mooi uitzicht
zijwaarts over de benedenstad, met o. a. de ba
rokke toren van de Kapellekerk, de Stadhuisto
ren en de Atomiumbollen.
Iets naar het noordoosten ligt de O. L. V. Kerk
ten Zavel, een van de mooiste laat - gotische
kerken van België. Zavel duidt op zanderige
grond met wat klei. Plaatselijk bleef er vaak
water op staan, met piasvorming. De Grote
Zavel achter de kerk was zo'n poel, afgebeeld
op een schilderij uit de 17e eeuw. Thans is er de
antiekmarkt. Tegenover de kerk is de Kleine
Zavel (vroeger het kerkhof), sinds 1890 een
plantsoen. Het smeedijzeren hek er omheen telt
48 verschillende stenen zuiltjes, waarop bron
zen beeldjes, die de verschillende oude beroe
pen van Brussel uit de 16e eeuw voorstellen. In
het park een beeldengroep met in het midden
Egmont en Hoorne. Op de achtergrond het pa
leis van Egmont, diverse malen verbouwd, nu
Ministerie van Buitenlandse Zaken. De O. L. V.
Kerk zelf dateert uit de 15e eeuw en kwam in de
plaats van een oude kapel van de kruis
boogschutters. Aan een Mariabeeldje, daar in
1348 per boot uit Antwerpen heen gevoerd,
werden wonderen toegeschreven. Door de toe
loop werd toen een grotere kerk nodig. Het koor
is van 1436, waarna de kruisbeuk volgde en de
middenbeuk. In 1530 was het westelijk portaal
klaar. Typerend zijn de twee langsbeuken aan
weerszijden van het schip, waardoor geen
uitwendige steunbogen nodig zijn. Bijzonder
zijn de barok - kapellen van de familie Thurn
und Taxis, die in de 16e eeuw de leiding over
het internationale postverkeer verwierven. Om
streeks 1900 is de kerk ingrijpend gerestaureerd.
Zowel uitwendig als inwendig zijn er veel inte
ressante details te zien.
De Grote Markt heeft naast het gotische stad
huis en het er tegenover liggende Stedelijk
Museum (Broodhuis) welgeteld 33 prachtige
Gildehuizen die alle een naam hebben, van
"Ezel" tot "Koning van Spanje". De gilden
waren machtig en meestal rijk. Na de brand van
1695 werden ze in een Italiaanse barokstijl met
Renaissance- en Vlaamse elementen opge
bouwd. Een zuivere bouwstijl vormen ze niet.
Het Stadhuis is a - symmetrisch. Het linker deel
is groter en is van 1402. De zgn. Leeuwenlrap
was de ingang ervan en rechts kwam een aanzet
voor een belfort. De bouw van de rechtervleugel
begint in 1444, met het leggen van de eerste
steen door Karei de Stoute. De 96 m. hoge toren
komt in 1454 gereed, is rank en open en ook
konstruktief interessant.
Na het bombardement van 1695 wordt het her
steld. De gevel is voorzien van veel beelden en
heeft beeldhouwwerk aan kapitelen, fries enz.
Het interieur is zeer rijk versierd, o. a. met
wandtapijten en - schilderingen.
Zierikzee, J.L. van Sloten
469
