- 302 -
nen gevel, b.v. het Gravensteen te Zierikzee.
Tijdens de Renaissance werden deze gevels vaak versierd
met rolwerkornament (Noordhavenpoort)Bij de bakstenen
trapgevel werden de trappen dan vaak opgevuld met gebeeld
houwde natuurstenen klauwstukken. In de 17e eeuw ontstaat
daaruit, met name in Amsterdam, de halsgevel. Dit is ei
genlijk een trapgevel met één grote trap in het midden en
aan weerskanten een klauwstuk. De gevel van het huis "De
Zwaan" vormt de overgang van een trapgevel naar een hals
gevel.
In de Nederlanden beheersten de metselaars op de duur hun
vak zozeer, dat zij ook zonder hulp van de beeldhouwer hun
gevels tot kunstwerken konden maken. Dan ontstonden de go
tische gevels met getorste schoorstenen, klaverbladbogen
en veelvormige pinakels. Het mooiste voorbeeld zijn de ge
vels van de Bijloke abdij in Gent, in Zierikzee is de gevel
van het Tempelierenhuis eveneens een fraai voorbeeld.
Aan de metselaars werden ook in latere tijden hoge eisen
gesteld, zoals de bekende vaas in het Visslop te Zierikzee,
die een gildeproef is.
Uit de 18e eeuw stammen de nog meer bekende gildepoortjes,
die geheel vlak en zonder zichtbare voegen zijn gemetseld.
Zij behoren tot de laatste voortbrengselen van een tijd,
toen het ambacht een kunst was.
In de 19e eeuw trad met de industrieële revolutie het ver
val in, waarvan produkten zoals gietijzeren imitaties van
beeldhouwwerk, machinale baksteen en een steeds geringer
vakmanschap buiten het bestek van deze beschouwing vallen.
Foto's Johan D.C. Berrevoets. W.P.M.
STOEPHEKKEN IN ZIERIKZEE (VI. Slot).
Vervolg van no. 32/241.
LANGE NOBELSTRAAT 30
Wist u dat dergelijke dingen hier in Zierikzee zomaar op
de stoep staan? Het is een detail (middenstuk) van een
stoephek dat u zeker vele malen passeerde, maar dat u mis
schien nooit heeft "gezien".
