De proefkolonie
De Bevelanden en de landbouwkoloniën
Hanny Louisse
Bij het woord 'kolonie' denk je aan een ver
land aan de andere kant van de aardbol.
Maar vanaf 1818 trekken ook Bevelandse
'kolonisten' naar zuidwest-Drenthe. Met
financiële steun van de beter gesitueerde
Bevelanders proberen zij een nieuw bestaan
op te bouwen in landbouwkoloniën als
Frederiksoord, Willemsoord en Wilhelmina-
oord. De belevenissen van die Bevelandse
kolonisten staan centraal in een lezing op
donderdag 10 december.
Wil Schackmann is schrijver van het boek
De proefkolonie, vlijt, vaderlijke tucht en
'Een prachtig boek overeen ontzettend interessant
onderwerp.' jeltie van nieuwenhoven
het weldadig karakter onzer natie. Bij uit
komen werd het boek allerwegen geprezen
om de 'nabijheid' waarmee de kolonie en
de kolonisten werden beschreven. VPRO's
OVT: 'Zeer de moeite waard'. Historisch
Nieuwsblad: 'Het komt niet vaak voor dat
een historicus het leven van gewone men
sen uit de tijd voor de twintigste eeuw kan
beschrijven. Daarom is Schackmanns boek
buitengewoon waardevol'.
Wil SchackmannDat is minder aan mij te
danken alswel aan het geweldige archief
van de Maatschappij van Weldadigheid.
Vanaf de eerste dag is alles goed bij
gehouden en het bijzondere van dat
archief is dat het nauwelijks gaat
over de toplaag van de maatschappij
maar heel veel informatie levert over
gewone mensen. Er zijn weinig plek
ken waarin je zoveel te weten kunt
komen over dagelijks gebeuren in
het begin van de negentiende eeuw.
Je kunt eruit halen hoe laat de kolo
nisten opstonden, wat voor kleren
ze droegen, wat voor werk ze elke
dag deden, maar ook wat ze tegen
een wijkmeester zeiden, met welke
buren ze op konden schieten en met
wie ze ruzie hadden, wie wie zwanger
maakte, enzovoort. En hoe ze dach
ten over de weldadigheid die hen aan
gedaan werd, want er zitten ook heel
veel brieven van kolonisten tussen. Of
door hen zelf geschreven of door een
behulpzame buurman.
Mensen die een voorouder in de kolo
nie hebben gehad en niet opzien tegen
wat archiefwerk, hebben grote kans
in dat archief saillante details over
hun voorouder te vinden. Het berust
bij het Drents Archief in Assen, met
toegang 0186.
Afb 1. Omslag van het boek.
38