De Virgen del Pilar op de Boulevard
Ad van Dijk
Op een paar oude plattegronden van de
Vlissingse zeewering zijn nauwkeurig de
grenzen getekend tussen de dijkvakken die
op kosten van de polder Walcheren werden
onderhouden en voor rekening van de stad
Vlissingen kwamen.
De oudste kaart geeft een beeld van 1491.
Bij één van de die grenzen staat geschre
ven: 'Hier placht te staan Onse Lieve
Vrouwe Staecken', op een andere kaart
'Paalsteen van Onse Vrouwe'. Hier heeft
aan het begin van de tegenwoordige
Boulevard Bankert een Mariabeeld op een
paal gestaan, langs de toegangsweg van
het dorpje Oud-Vlissingen naar de West-
poort van Nieuw-Vlissingen (nu Gevangen
toren). Dat beeld was kennelijk weer ver
dwenen toen de kaarten werden getekend,
misschien door de Beeldenstorm, wellicht
door een andere storm. De paalsteen ech
ter was als een soort grenspaal op de dijk
blijven staan.
Zo'n kaart geeft ons een curieuze kijk op
het middeleeuwse Vlissingen, nog trouw
aan de kerk van Rome en de koning van
Spanje.
In Bergen op Zoom stond ook zo'n beeldje,
evenals in het Antwerpen van de 15e eeuw.
Die devotie van schippers en varensgezel
len bleek erg profijtelijk voor de kerkelijke
kas te zijn.
Dan dringt zich plotseling een merkwaardi
ge overeenkomst op met Nuestra Sehora
del Pilar in Zaragoza langs de oever van de
rivier de Ebro in Noord Spanje. Daar ver
scheen in het jaar 40 na Christus de maagd
Maria aan de evangelist Jacobus de
Meerdere. Ter nagedachtenis aan die ont
moeting werd op deze plaats een marme
ren zuil opgericht, die later
werd bekroond door een
Mariabeeld, de Virgen del
Pilar.
Daar werd vervolgens een
kapel omheen gebouwd,
Later een grote basiliek, die
een geliefd bedevaartsoord
werd.
Jacobus de Meerdere was
ook de schutspatroon van
Vlissingen. ik neem aan dat
Sint Jacob op onze
Boulevard een oude beken
de heeft zien staan.
Wie durft op die plaats
weer een pilaar te plaatsen
ter herinnering aan Onse
Vrouwe Staecken?
Oude afbeelding van 'Onse
Lvrouwe opt Stocken' te
Antwerpen met tweede van
links een pelgrim uit Santiago
de Compostela
14
Den Spiegel
