Do Schotse wolstapeD in Veece
Nehalennia zomer 2020 nr. 208
Jan Midavaine
Dit artikel is een aanvulling op hiernaast staande bijdrage.
In de middeleeuwen stelden de handelsactiviteiten tussen
Walcheren en Schotland niet veel voor. De wol uit Schot
land werd naar Vlaanderen gebracht, waar ze in de laken
industrie werd verwerkt. Daarnaast bezochten de Schotten
de Paas- en Koudemarkten in Bergen op Zoom. In Veere
kwam in de 15e eeuw jaarlijks slechts een enkel scheepje
uit Schotland de haven binnengelopen. Ook het huwelijk
van Wolfert van Borsele, zoon van de Veerse heer Hendrik
IV, met Mary Stuart, dochter van de Schotse koning Jaco
bus I, op 21 januari 1445, bracht hierin geen verandering.
Pas op het eind van de 15e eeuw is er voor het eerst sprake
van onderhandelingen tussen Veere en de Schotse koop
lieden over het verplaatsen van de wolstapel naar deze
stad. In de burgemeestersrekening van 1481/82 komen we
daarvan een drietal posten tegen: rond de jaarwisseling is
de bisschop van Aberdeen in Veere te gast en in de eerste
week van mei is hij er weer, samen met de bisschop van
Ross. De onderhandelingen hebben niets opgeleverd, want
in februari 1482 was de stapel al in Middelburg gevestigd.
Pas in 1526 werd de wolstapel in Veere gevestigd. Dat
blijkt uit een brief van koning Jacobus V van Schotland
aan Adolf van Bourgondië, heer van Veere en Beveren,
waarin hij schrijft dat hij Alexander Mure tot conserva
tor van de Schotse natie in Zeeland, Holland, Brabant en
Vlaanderen heeft aangesteld. Verschillende processen die
daarna voor de vierschaar zijn gevoerd, tonen aan dat er
intensief scheepvaartverkeer tussen Veere en Schotland
was. Van Boxhorn schrijft in zijn kroniek van Zeeland dat
er per reis meestal zestig schepen de haven in- of uitlie
pen.
In de jaren daarna deed Middelburg en later ook Ant
werpen pogingen om de stapel naar haar stad verplaatst
te krijgen. De stadsregering van Antwerpen beloofde in
februari 1540 de Schotse kooplieden meer voorrechten te
verlenen dan ze in Veere genoten. De meningen van de
Schotten daarover waren verdeeld. Daarom gaf koning
Jacobus V van Schotland hen verlof handel te drijven
waar ze wilden. Het stadsbestuur van Edinburg ging op de
Antwerpse voorwaarden in en sloot in maart een verdrag.
Daardoor waren de kooplieden verplicht die stad aan te
doen.
Veere anno 1550. Detail
van de tekening door An-
toon van den Wijngaerde,
Zelandiae Descriptio
\LUr juwptn-
Am <V Vxn.Armor£_
-prt /w-fieSP 'I"'»** eA
ssss
