Verzet
12
Jaap Kodde (1949), kleinzoon van Jacob Kodde, door de decennia heen: als kind, met zijn vader Pieteren tegenwoordig, wonend in Ca
nada. Foto's: Familiebezit
Andere familieleden waren destijds niet bekend.
Dat ligt nu, vijfjaar later, anders. Met het oog op een her
publicatie van dit verhaal in Nehalennia is opnieuw gepro
beerd een verwant van Jacob Kodde te vinden. Via via kon
contact worden gelegd met Jaap Kodde (geboren 6.1.1949),
Jacobs oudste kleinkind en Pieters zoon, de man, kortom,
die in 2004 naar Canada vertrok. Hij blijkt enkele keren
per jaar nog altijd terug te keren naar zijn geboortegrond.
Bij één zon gelegenheid vertelde hij in het herbouwde
Biesboschmuseum over zijn geruchtmakende opa.
'De man was hard', beaamde Jaap Kodde. 'Geen makkelijk
figuur voor zijn personeel. Zijn vrouw was de beste van
de wereld. Zij stond altijd klaar voor anderen; deed alles.
Vroeger was het leven niet eenvoudig, vind ik zelf. Inder
daad: slavenarbeid. Maar verder wil ik er niets over zeg
gen; ik wil geen ruzie met de familie.'
Jaap Kodde wees er op dat zijn opa ook een andere kant
had: 'In de Tweede Wereldoorlog zijn door zijn karakter
veel mensen gered. Hij en mijn vader Pieter verstopten de
onderduikers op arken in afgelegen kreken. SS-ers hebben
mijn vader en opa eens met paardenriemen geslagen om
eruit te krijgen welke onderduikers ze verstopten. Maar ze
hebben die mensen niet verraden. Ook hebben ze joden
door de Biesbosch gecrosst. Hoeveel onderduikers ze heb
ben geholpen, kan ik niet zeggen. Maar die opa heeft in de
oorlog toch goed gedaan, wil ik maar zeggen. Anders had
den die mensen niet meer geleefd.'
Valentine Wikaart bevestigt de rol van boer Kodde. Zij
roept de legendarische verzetsman Cornelis Pieter van den
Hoek (Leerdam, 1921 - Werkendam, 2015) in herinnering,
drager van de Militaire Willems-Orde en behorend tot de
'Partizanen van de Biesbosch'. 'Hij vertelde mij eens dat boer
Kodde een grote rol heeft gespeeld in het verzet en de on
derduik. Begin jaren vijftig verliet Jacob Kodde de boerderij.
Jaap: 'Het was een Kroonbedrijf. De man die ervóór boerde,
was overleden.' Jacob Kodde ging in Sleeuwijk wonen, en
werd er kerkvoogd van de Nederlands Hervormde Kerk.
Jacobs zoon Pieter nam de Koning Willem III-hoeve over,
tot 1975. Daarna werd Jaap Kodde er de baas van, totdat
deze op 23 oktober 2004 naar Canada emigreerde, met
vrouw en zoon, om daar een akkerbouwbedrijf te begin
nen. 'Mijn dochter bleef liever in Nederland.' Hij woont in
Coaldale, in Zuid-Alberta.
Anno 2017 is er niets meer dat herinnert aan het tijdperk
van Marie Deurloo.
Jacob Kodde, zijn vrouw en al zijn zes kinderen zijn over
leden. De Biesbosch zelf is als gevolg van het kolossale
project 'Ontpoldering Noordwaard' compleet van aanzien
veranderd. Op 23 mei 2012, de dag dat de sloper begon
met de sloop van de Willem III, sloot Matthea Kodde-
Kentie, de weduwe van Pieter, de moeder van Jaap, defini
tief haar ogen, op 92- jarige leeftijd.
Het huisje waarin Marie (samen met haar man Gerard)
een groot deel van haar leven heeft gewoond in Kats, is
inmiddels gedegradeerd tot de garage van haar (Duitse)
'vakantiebuurman'.
Ondertussen zijn de laatste drie namen van die zeven
Zeeuwse vrouwen nu ook bekendgemaakt. Het zijn: Hei
een van Tatenhove (Axel), Krina Lievensen (Westkapelle)
en Els Verdurmen uit IJzendijke.
Alleen de laatste leeft nog. De overigen zijn, net als de
omstreden boerderij, voorbij. Zoals de tijden verstrijken,
verstrijken ook de mensen.
Kees Slager: van zijn boek'Zeven Zeeuwse Vrouwen' is een to
neelstuk gemaakt dat vorig jaar weer eens is opgevoerd. Foto:
Familiebezit
