LvA (Nz) LvH (Klz) ..en toe ZB (Kpl, Bsl) ...maor open en
dichte LvA (Hok). De daegen gaen zomaer open en toe W
(Ok) T (Ovm) LvA (Ax). De daegegaen zomaer open en
dicht ZB (Kwd) ...gaon maor open en dicht LvH (Hek),
en dicht W (Bgk).
De daegen bin kort ZB (Kwd). De daegen korte(n), lenge(n)
T (Ovm) in de betekenis van: de dagen zijn kort (in de
winter) T (Po) SchD (Elm, Otl, Zr, Ha) en tenslotte: 't is
winterdag ZB (Kwd).
14. mokkig weer zwoel weer ZVW (Hp), mokig ZB (Hkz,
Bzl). Laf weer ZB (Lwd, Hrh, Kwd, Ndp, Ier). Doef ZVO-zd
(Ovs). Bedompt T (Ovm) GOfl (Odp) SchD Bns, Dsr Zwèr
weer ZB Kpl, Hkz, Kwd, Dwg, Ovz, Ndp, Ier). Doenker en
wèrm ZB (Bsl). Steeg weer ZB (Ha, Hkz). Moke: druilerig
weer SchD (Bns, Zr). Mokkigmotregen, mistachtig SchD
(Dsr). Bedompt of vadsig SchD (Ha). Broeierig SchD (Bns).
Klammig weer SchD (Elm, Otl, Zr).
15. Vadsig weer zwoel weer. ZB (Bsl, Lwd, Hrh, Ndp) T
(Po) SchD (Bns, Ha) ZVW (Obg) LvH (Hek). Benauwd
ZB (Kpl) SchD (Elm, Otl, Zr). Lui weer ZVW (Obg).Klam
weer ZVW (Hp). Broeierig SchD (Zr, Dsr) GOfl (Odp).
16. ievallug weer venijnig koud weer W (Ok, Bgk) Zb (Ha,
Hkz, Kpl, Bsl, Bzl, Lwd, Hrh, Kwd, dwg, Ovz, Ndp,Ier, Ril)
T (Ovm, Po) SchD (Bns, Sjl, Elm, Otl, Zr) LvA (Ax, Nz(
GOfl (Odp) 'fis waeterkoud SchD (Zr, Ha, Elm, Otl, Zr)
GOfl (Odp) en verrekte koud ZVW (Hp).In de betekenis
van kil, het wordt fris in de avond, 't 'Aoor ievalug, ik gaen
m'n jasje 'aele',W (Bgk), 't is ievallug ZB(Ndp).
17. De brêêm 'angt an de struuken de rijp hangt aan de
struiken ZB (Ha, Hkz, Kip (brèm); Bsl, Bzl, Ril) riep T
(Po) SchD (Elm, Otl, Zr, Ha) riem ZB (Lwd, Hrh, Kwd,
Dwg, Ovz, Ndp, Ier ZVW (Obg, Hp), rijm (LvH (Hek)
ZVO (Ovs).
18. Dae viel 'eimelijk vee waeter/waoter het regende meer
dan je had gedacht ZB (Ha, Hkz, Bsl, Bzl, Lwd, Hrh, Kwd,
Dwg, Ovz, Ndp, Ier, Ril) T (Ovm,Po SchD Bns, Sjl, Elm,
Otl, Zr, Dst, HajGOfl (Odp). Daor viel stiekem veel waoter
LvH (Hek, Klz.
19 De lucht trok dicht(e) het werd bewolkt W (Bgk) ZB
(Ha, Hkz, Kpl, Bsl, Bzl, Lwd, Hrh, Kwd, Dwg, Ovz, Ier, Ril)
T (Ovm, Po) SchD (Otl, Bns, Sjl, Rns, Elm, Otl, Zr, Dsr,
Ha) ZVW (Obg, Hp) LvA (Nz) LvH (Hek) ZVO-zd (Kw)
GOfl (Odp). 't Was an 't verzuren W (Ok). De lucht trok
toe LvA (Ax) ZVO-zd (Ovs).
20. de lucht betrekt het wordt bewolkt Alg.
21. 't overtrekt de lucht wordt bewolkt ZB (Kpl) ZVW
(Hp) LvH (Hek). Het schiet vol ZB (Bsl). 't veraeremoeit
T (Ovm). De lucht veraermt T (Po) SchD Bns Sjl, Ha) De
lucht trekt dicht SchD (Elm, Otl, Zr, Dsr). De locht gae
betrekke SchD (Bns).
22. De lucht schiet vol de lucht wordt onverwacht bewolkt
ZB (Ha, Hkz, Kpl, Bsl, Bzl, Lwd, Hrh, Dwg, Ovz, Ril) T
(Po) SchD (Bns) LvA (Nz) LvH (Hek, Klz) ZVO-zd (Ovs).
Dan kwamen en los, nog een heleboel op- en aanmerkin
gen. Of moet ik het aanvullingen noemen. Hier komen ze:
Dampig weer; de maene in een nist, merreege regen of mist;
noordersmoor brieng dröögte voor; als de regen bellen mikt
op de straete, dan kriege me nog mêêr. Allemaal doorgege
ven door Jopie Minnaard - Verheijke uit Heinkenszand.
Mw. J. L. Dieleman - de Bokx, Zierikzee, stuurde ons een
dubbelzinnige spreuk op: 'n Noordenwind is altied koud,
a komt die uut 't Suujen." In Zeeuws-Vlaanderen zeggen
ze dan in de figuurlijke betekenis: "Van 't Noorden komt
altied 'n kouwe wind." ZVW (Bvt).
De heer Rinus van Langeraard, een trouwe invuller voor
Oosterland, stuurt ons de volgende inlichtingen, 't Isfien-
tjes het is fris weertje. Bij een dreigen lucht zei zijn moeder
altijd om hem gerust te stellen Oa, da bin ma groeiluchten.
Mevr. N. Kok - Kik uit Bruinisse wist te melden 't Is dikke
het is mistig.
Mw. Blom uit Renesse gaf ook door 't Is fientjes. En van
een oude visser hoorde ze eens: 't Dee zó 'ard waoie, j'ao
zeeën as kaarken (kerken).
De heer De vrieze uit Haamstede schreef op zijn ant
woordblad: Regen uut 't oosten, is drie daegen zonder
vertroosten. En wat denk je van onweerskoppen?
Mw. Provoost - Feijter, afkomstig uit Axel, schreef ons.
"Mijn vader was tuinder. Hij had veel "platglas". Om daar
onder te zieden gebruikten wij zon krauwertje. We zaten
dan op onze knieën onder het "platglas"".
Van mw. Nel Slager uit Oud-Vossemeer ontvingen we de
volgende aanvulling.
A ei je d'n Eere mee
In de wind tegen,
Trapje nogj'eigen dóód.
En verder: 'n Scheve schaese rieje, de buuje afwachte, as de
bliksem ingeslage, zeikknat geregend, moddervet.
't Ei zo gevroze, de poker 'ang stief achter de kachel. As 't
schorre stienkt, kriege we regen. As 't mit Margietje piest,
piest het zes weken. (Sinte Margriet 20 juli, Pisgriet, eerst
dag van de hondsdagen) Regen mit Sinte Margriet, kriegen
de boeren een natte tied.
'Oendervleis op j'n aermen. Z'n broek 'angt op laeg waeter.
'n Uure tegen de wind in stienke. 't Laet 'm ieskoud. 't Is
oage waeter en 't Zonnetje in 't waeter zien schiene.
Van de dialectgroep Zuud-Beveland kregen een elf
uitdrukkingen, die we verwerken in de onderstaande vra
genlijst. Mw. Rie Rosmolen uit Zierikzee stuurde er maar
liefst 31 in. Van mw. Esther Goedhart, ook uit Zierikzee
ontvingen we een groot aantal weerspreuken die nog
afkomstig waren van haar opa, mw. J. P. Rentier - de Rijke
(1888-1966). Een deel van het binnengekomen materiaal
riekt naar het ABN. Mae toch ee. We verzamelen die en
mogelijk maken we later een themanummer. Allemaal
hartelijk dank.
