Vim
Nehalennia zomer 2014 nr. 184
dat 'nd'r van-of was. Mien zwaeher eitn appelboam in 11
of in zó kriehe m' n in t naejaer tassen vol mit appels in de
vrouwe ma appeltaerten bakke. Lekker,
Ik wete d'r nog van, dat ik stieng te kieken op 11 stik grond,
wae dat ons ofje zou komme- 't is a wi vuuftig jaer elee in 't
nieuw'uus was net klaer- in daer kwam Lies, de gemêênte-
waarkman mitn zeise over z' n schoere lengst loape. Ie zei:
"Da's n móói stikje grond vó n moestuun." In ikke: "Nêê,
d' r komme enkelt blommen in." Ie keek as 'n uul op n
zieke koeie in perbeerde nog s: "Ok nie vó d' n elt?" In ikke
wi: "Nêênt, ok nie vó d'n elt." In dien tied was 't aghêêl nie
gebrukelijk om enkelt blommen t' èn, iederendêên ao wè
n stik mit slae in boónen. Lies gieng, versteld van zóvee
gekkig' eid, naer uus. Wat ofn van mien edocht eit weet ik
nie, ma dat kan'k wè bedienke. Ie za wè tehen Keetje gezeit
die mééster is ok nie goed bie z'n óód. Toch bin wulder
aarg blie mit onze blommetuun in ons doe d'r best graeg
in waarke; n echte tuunman za t eerder moddere noeme,
ma dat vinde nTn nie aarg. Moelijk bluuft 't vó mien toch
wè, want de blommen wille nie aoltied zó-as ik t gedocht
D'r is 'n tied geweest, da'k gereheld bezoek kreeg van
Leen Snoei, zó-as z'n bienaem was. Ie vond 't zóma leutig
om mien t'aalpen in aalk jaer dee 'n wè aarhest in 't of
snoeie.t Was netuurlijk êêl goed, ma ik ieuw mn arte vast,
zóvee gieng d'r of. Noe dat 'n d'r nie mi is, perbeer ik 't
nog wè, ma ik dienke, dat Leen 't nie genocht zou vinde!
Ik noe trouwes aore zurhen. D'r kom gereheld 'n mol op
vesite. Je behriept, dae bin ons nie blie mee. Ik ao nog 'n
klemme te staen, dust die è'k inëhraeve. Marianne Thieme
van de Partij vó de Dieren za d'r nie blie mee weze, ma
'n maans mot toch wat, Je tuun vol mit baarhen is ok
nie aoles. Ik d'n nog nie evange. Noe kan 't weze dak de
klemme nie zó slim ezet ik bin dae nie zó bedreve in. Ma
ik dienke eihenlijk, 't liekent wè of dat 't béést voelt dat 'n
'n stuitje weg mot bluve. 't Zou mien zehen strieke as 'n de
pad naer mien tuun nie mi kan vinde. Wat 'n zurhen ka je
toch mit 'n ofje,
Henk Blom (dialect Schouwen)
(gruttepikker: bijnaam Nieuwerkerker)
Bruinen
Nu de zomer nadert, kan men zich stilaan voorbereiden
op de vakantie en plannen maken voor een of andere
zonnige bestemming. Heel wat mensen brengen graag hun
tijd door op een strand aan een of andere zuiderse kust,
waar men heerlijk kan genieten van de zon - vooral als
de cocktailbar niet te veraf is - en met een mooi kleurtje
kan pronken. Dat mooie bruine kleurtje kan men achteraf
thuis dan wat langer in stand proberen te houden door
een geregeld bezoek aan de zonnebank. We weten nu dat
dat allemaal niet zo gezond is, maar de vakantie heeft ook
haar rechten.
Dat bruinen is niet altijd in de mode geweest. Een
bruinige huidskleur stond eeuwenlang symbool voor
werken in openlucht, voor de boeren dus. De leden van
de rijkere klassen probeerden er zo 'wit' mogelijk uit te
zien, om zich van de buitenmensen te onderscheiden.
Hulpmiddel daarbij was blanketsel, een wit poeder
waarmee het gezicht, de hals, de schouders werden
ingesmeerd. Daarvoor werd rijstmeel of aardappelmeel
(voor de armere rijken) gebruikt. Om de blankheid van
de huid nog beter te laten uitkomen, werd er soms zelfs
een klein zwart pleistertje (de tache de beauté) op de
huid geplakt, voor wie niet het geluk had van nature met
een klein zwart puistje uitgerust te zijn. Dat 18de-eeuwse
adellijke gebruik bestond niet enkel bij vrouwen, maar
ook bij de verfijnde heren; beide droegen bovendien ook
witgepoederde pruiken.
Ook in de achttiende eeuw ontstond het moderne
toerisme, uiteraard eerst bij de gefortuneerde klasse. Jonge
aristocraten dienden ter afsluiting van hun geestelijke
ontwikkeling een Europareis te maken, meer bepaald naar
Italië (Rome, Firenze, Venetië...) en Griekenland. Dat
gebruik was o.a. algemeen bij de Engelse adel. Het werd
stilaan mode om via een mooi gebronzeerde teint aan te
geven dat men wel degelijk in Italië had verbleven, en daar
zelfs geregeld met vakantie ging. Er bruin uitzien werd
stilaan een signaal van rijkdom.
De eerste mensen die ook in onze streken bruin
probeerden te worden door urenlang in de zon te blijven
liggen (en zich af te toe om te draaien), zijn gesignaleerd
op het einde van de 19de eeuw. Er kwamen er op een
Belgisch strand mensen aan die zich van het grootste
deel van hun kleren ontdeden, gingen liggen en daar
vervolgens bleven liggen. Naar verluidt is een aantal
verontruste kustbewoners zowel meneer pastoor als een
dokter gaan halen om hulp te bieden. Men dacht dat er
hun iets overkomen was. Het bleken Engelsen te zijn, die
wilden bruinen.
Jacques Van Keymeulen, Gent
Trugkieke
U kent de naam wel. Het is die van het programma van
Omroep Zeeland. Jan-Willem Antheunisse laat dan
29
Hoek van Holland, ca. 1923. Deze dames lijken helemaal niet van
plan om te bruinen.
