sprake van een nieuwe visbank op de Markt, die van een
verflaag wordt voorzien.5
Wanneer deze visbank verdwenen is, kunnen we niet
direct terugvinden. In elk geval ging tijdens de afbraak
ervan een markant gebouw verloren. In 1639 bouwt de
stad op de Markt ook een nieuwe beurs en wordt er een
ijzeren pomp geplaatst.
Pomp
Van oudsher stond er op het plein een steenput, die
omstreeks 1750 vervangen werd door een pomp. Vóór
de pomp lag een oude zerk, vermoedelijk afkomstig
uit één van de middeleeuwse kerken. Deze pomp was
geplaatst bij een wel; het water was niet geschikt voor
menselijke consumptie. Regelmatig komt de pomp terug
in de vergaderingen van het stadsbestuur. Na de winter
moest de smid het leer vervangen en geregeld waren
er beschadigingen die de jeugd hadden teweeg hadden
gebracht. Naast deze pomp was er nog één voor het oude
stadhuis (nu Hoogstraat 1). Hierop was natuurlijk wel
goed toezicht mogelijk.
Bij de kerk stond in de Kerkstraat een regenbak, die
verpacht werd door het kerkbestuur. In 1908 ging de
gemeenteraad ertoe over een pomp te plaatsen tegen de
noordelijke steunbeer van de kerk op de Hoogstraat.6 Die
verdween omstreeks 1960 uit het straatbeeld.
Terug naar de pomp op de Markt. Na de aanleg van de
l
W-;*<
waterleiding raakte die in onbruik. Door een ongeval met
een boerenwagen werd de pomp onherstelbaar beschadigd
en kort daarna verdween die uit het dorpsbeeld.
Maar toch. Na de herindeling van 1970 kwam de
herinnering aan de dorpspomp terug. Omstreeks 1990
verscheen een nieuw exemplaar, zelfs met een mooie
lantaarn er bovenop. Een geschenk van het Haringcomité.
Later schonk de plaatselijke huisarts Chr. Kalkman een
pompsteen met daarin het stadswapen. Problemen met
een mogelijke legionellavergiffiging, zorgden ervoor
dat de pomp jarenlang droog stond, tot de Dorpsraad
eigenhandig een aansluiting verzorgde naar het vroegere
gemeentehuis. Daarmee werd de pomp weer een effectief
onderdeel van de Markt.
De kiosk
In navolging van IJzendijke, dat zich als een centrumplaats
had ontwikkeld, stichten in 1841 enkele notabelen een
plaatselijk muziekgezelschap. Geregeld waren er optredens
en men trok ook Vlaanderen en de provincie in om deel
te nemen aan concoursen. In de diverse herbergen waren
er optredens. Het muziekgezelschap was heel populair en
bood samen met de toneelclub veel vertier.
Omstreeks 1885 verscheen op de Markt de eerste mobiele
muziektent, kort daarop gevolgd door een stenen
bouwwerk: 'De theater', volgens de volksmond.7 Zomer
1900 vraagt de Harmonie een subsidie om zoals het
genoemd werd een muziektempel' te kunnen stichten.
Die kwam er kort daarna. In 1925 bouwde de gemeente
op dezelfde plaats een groter exemplaar, dat tot 1956 in
functie bleef. Niet alleen 'De Harmonie' maakte gebruik
van deze kiosk, ook de zangvereniging gaf er uitvoeringen
en er waren optredens van zelfs artiesten, bekend van
de radio, op de kiosk. Het Marktplein bood voor zulke
dorpsactiviteiten een sfeervolle entourage.
In 1958 kocht de gemeente een mobiele kiosk op een
bandenwagen, die na de herindeling naar Terneuzen
ging en jaarlijks terugkeerde om de Geuzenfeesten te
ondersteunen.
Bomen
Over de beplanting kunnen we kort zijn. In de
beginperiode was hiervoor geen plaats. De ondergrond
was niet stabiel en ongetwijfeld zal het havenplateau
regelmatige bij hoge vloeden onder water hebben gestaan.
We lezen immers dat in de periode 1600-1650 het plein
regelmatig opgehoogd moest worden.
Zowel Beekman als Hattinga geven duidelijk bomen op de
Markt weer. Dat is alles volgens de situatie ca. 1661.
Schoolmeester Francois Schaverbeeke woonde aan de
noordkant van de Markt. In 1777 besloot de Magistraat
dat de bomen op de Markt gerooid zouden moeten
worden. Altijd een leuke opbrengst voor de gemeentekas.
De linden die voor de woning van de schoolmeester
stonden, vielen daar echter niet onder. De bestuurders
besloten echter wel dat er op de Markt jonge bomen
ingeplant zouden worden.
Samenvatting
In de loop van de jaren is er een duidelijke ontwikkeling
Detail uit het schilderij van Beekman.
De Koorenbeurs aan de Markt (foto auteur).
:IE: WILLEM RYNJ>
