v *'vv Jtl
"S
1
i
Nehalennia voorjaar 2014 nr. 183
Vrijwel in het midden van het koor lag een grafsteen
waarop stond:
Sepulture van Comelis van der Woude fs Adriaen die
overleet ano XVc en Martina de dochter van Adriaen
Frans, gheselnede van Cornelis voorz. Die overleet den XXI
Wedemaent ano XVc LUI.
De grafsteen droeg de afbeelding van een mans- en een
vrouwspersoon terwijl aan de voeten de volgende tekst
stond:
Wijlen opperhoofdman van de parochie van Lapschure.
Dit is een van de grafstenen die beschreven zijn door
Juten en een van de acht die we nu nog dankzij deze
beschrijving terug konden vinden. Het is bekend dat
deze grafsteen in de jaren zestig van de vorige eeuw nog
gaaf was. Helaas is dat nu niet meer het geval, de steen is
in ongeveer 20 stukken gebroken terwijl de bovenrand
verdwenen is. Toch is de steen uit historisch oogpunt
en qua afbeelding belangrijk om te behouden. Ook de
ouderdom, hij dateert uit 1500, maakt hem belangrijk
als monument. De tekst op de steen is in gotisch schrift
en op dit moment slecht te ontcijferen. Maar dankzij de
19de-eeuwse omschrijving die ervan bestaat kon hij zonder
twijfel worden geïdentificeerd. Bij het restaureren zal de
tekst nog wel enigszins 'opgehaald' kunnen worden. We
gaan proberen in ieder geval deze grafsteen te redden. Hij
is in november 2008 weggehaald en voorlopig opgeslagen
in het Gemeentelijk Depot in Aardenburg.
-
-i iiËÊ-
k
Alarmerende toestand
De huidige toestand van het terrein is verontrustend,
zelfs alarmerend. De bomen zijn inmiddels uitgegroeid
tot volwassen exemplaren en hun wortelstelsel vormt een
bedreiging voor het metselwerk. Doordat de plaatsing
van de bomen slecht gekozen is, op soms maar één meter
van de grondkeermuurtjes, drukken de boomwortels de
muurtjes omver. Om deze toestand een halt toe te roepen
dienen een tiental bomen zo spoedig mogelijk verwijderd
te worden.
De huidige staat van de grafstenen is mogelijk nog
ernstiger. Nadat de opgraving achter de rug was is de
uitgegraven grond deels weer aangevuld. Daarop zijn
de stenen zo goed mogelijk teruggeplaatst waar ze
oorspronkelijk vandaan waren gehaald. Hierbij is echter
geen rekening gehouden met het feit dat de recentelijk
uitgegraven grond nog moest inklinken. Het gevolg is dat
door de zwaarte de meeste grafstenen - vele wegen meer
dan 1000 kilo - door het gebrek aan ondersteuning zijn
gebroken. Ook het feit dat de stenen in uitgediepte grond
liggen, circa 80 cm onder het maaiveld, doet meer kwaad
dan goed. Doordat de stenen buiten liggen, waarvoor
ze oorspronkelijk nooit bedoeld zijn, zijn ze onder de
wisselende weersomstandigheden erg kwetsbaar. In
uitgekapte wapens, decoraties etc. verzamelt zich water
dat in de winter bevriest en de stenen doet splijten. We
moeten dan ook constateren dat op dit moment vrijwel
geen enkele grafzerk meer gaaf is. Tussen de fragmenten
groeit gras en onkruid en een tiental zerken was tot
voor kort geheel en al met gras bedekt. Van de 59 nog
aanwezige stenen, 58 binnen de contouren van de kerk en
één buiten de kerk, zijn er 25 waarop geen enkele tekst of
afbeelding meer leesbaar is. Van de overige exemplaren
zijn in een aantal gevallen gedeelten van tekst en
afbeelding nog vast te stellen.
Dankzij de beschrijving die Juten publiceerde kunnen
we een aantal van de grafstenen die er nu nog liggen
identificeren. Dit ondanks het feit dat inmiddels alle
stenen in fragmenten zijn uiteengevallen. Hierdoor zijn
ze extra kwetsbaar voor vandalisme en diefstal. Ook
het onderhoud dat gemeentewerken heeft aan dit lastige
terrein doet geen goed aan de kwetsbare grafstenen.
Grafsteen van de familie Van der Woude, circa 1500.
wffflVVr" j ipni
yytüiBw -*
De situatie van het terrein in 2010 (foto auteur).
