m
Vloeiwaeter tegen waeterpokken
Toen ik jong was, had êên van m'n zes zussies wel us
waeterpokken. Ome Huuge, die bie de gemêênte wérkte
en nogal us op Battenoord kwam, werd dan gevraegd
om vloeiwaeter mee te briengen voor m'n ziejke zussie.
Vloeiwaeter was opkommend waeter, dat bie Battenoord
't slik opkwam. Hie nam dan 'n flesse vloeiwater voor
ongs mee en daer wier de huud mee gedept, 't Zoute water
zurgde voor 'n snelle en móóie genezing van d'n huud. Dat
was nous 'n móó voorbeeld van natuurgeneeswiese.
Jacob Verpoorte was een man mie geld en ie zou lid 'ewist
van de vriemesselaers-lóge. Domenie Verpoorte is nêe
jaeren trouwe dienst 'esturve op den 15den maand in te
vullen 1718 en drie dêegen lêeter op den 18den maand
in te vullen begrêeve in dat kerksje an de voet van de
preekstoel.
Uut de éeste twi eeuwen nêe deze begrêefenisse is t'r
weinig meer bekend as de durpsverhalen die a t'r bin van
een ouwe legende, as zou in bepêelde jaeren, persies op de
begrêefenisdag 18 maand in te vullen midden in de nacht
om twellef uuren de kerkklokke 'eluud en d'r zou dan
een spookachtig licht deur de kerke zweve.
In 't begun van de vorige eeuw, in 1916, wiere d'r een paer
'uusjes 'ebouwd in een weggetje op circa 25 meter afstand,
noordelijk van het kerksje, an de rand van 't kerk'of.
Dir in kwamme te weunen een schoolmeester en een
tummerman die a te geliekertied koster was van de kerke.
Van die twi mensen ik mien verhaal.
24
Noe schiejt me wat aerdigs te binnen:
In Ouddorp staet noe in de bèrmen van de wegen
en fietspaejen kraojlaok. Dat binnen dunne groene
stiengelties net as bieslaok, die 't zelfde smaeke. Gisteren
ham men bie 't uutlaeten van de hongden 'n hangdje
meegenome om vandaeg deur de rauwe winterpostelein
te doewe. Winterpostelein, dat hier in 't wild groeit en
's winters hêêl goewd in 'n platglas kassie gekweekt kan
worde, is heerluk, rauw as sla en as stamppotje. Dat geldt
aok voor veldslae. Daer zit aok nog jodium in trouwes.
Je moet natuurluk de kraoilaok alleen plokke op plekken
waer weinig uutlaetgassen gelöósd worde, bievoorbeeld
langs fietspaejen.
Leo Huijsen, gepensioneerd arts voor natuurgeneeswieze
Ouddurp, dialect van Nieuwe-Tonge
VERHALEN EN GEDICHTEN
Jacob Verpoorte, wirrom?
Een verhaal van Bertus Limonard, opgenomen in de
verhalenbundel 'Bertus Limonard
vertelt' (uitverkocht).
In 1672 wier d'r een Nederlands Hervormd kerksje
'ebouwd in de Borsselepolder. An de rand van het toen
nog kleine en stille durpje 's-Heerenhoek. In de loop van
de jaeren verscheie domenies di de gemeente 'eleid en ze
bin d'r voor'egêe in de diensten, over één van die domenies
wil ik julder noe wat vertelle.
In de nacht van 17 op 18 maand in te vullen 1918, klokslag
twellef uuren git aneens de klokke luue. In de doodse
stilte, die a eigen is an een klein boeredurp is dat vanzelf
nog a een 'eele consternasie en de twi gebuuren stêe dan
ok nog a gauw buuten. Voe een deel uut nieuwsgierig'eid
en de koster vanzelvers uut bezurgd'eid voe de kerke.
Ze lóope sêemen toet an de rand van 't kerk'of, toet a ze
aneens een lichtend wezen deur de rêemen zie. Een mens?
Ze weete 't nie.
En a ze verwonderd di stêe, óore ze een menselijke
stemme, onduudelijk in z'n eigen próote. Noe is wat 'arder
en dan wee zachter.
Het wezen zwaait mie z'n ermen, zweeft deur de kerke en
is dan aneens verdweene bie de preekstoel.
Het klokketouwe 'ang nog te sliengeren. In de doodstille
nacht is 't net of a d'r noe een vlucht duuven overvliegt. Een
windje ruust deur de bóomen. Eventjes mè en dan is 't wig.
De twi gebuuren dienke sebiet an de ouwe legende en de
koster weet 't. Het is van de jaere twi 'onderd jaer 'elee da
Verpoorte begrêeven is!
Wat motte ze di noe van dienke? Ze stêe nog een stuitje an
de rand van 't kerk'of en gêe dan ni binnen. Een slêepeloze
nacht in het verschiet.
Den volgenden ochend gêe ze, mie lood in d'r schoenen,
toch 's verzichtig polsóogte neeme. In de kerke is óolles
gewoon net as aars, mè 't liekt wè kouwer en d'r angt een
vremde lucht. Vooróol a ze in de buurte komme van de
preekstoel, dir a Verpoorte begrêeve ligt.
Wekenlank git 't verhaal over durp, mè d'r bin andere
besognes en de mensen vergete.
Mè nie de koster en nie de schoolmeester, zulder 't zelf
'ezie. 't Is echt gebeurd! En sêemen neeme ze 'n besluut.
Een paer dêegen voor den 18den maand in te vullen eele
ze 't klokketouwe ni boven op zolder en wachte of.
Jaer nêe jaer wachte ze of en d'r gebeur niks. Het liekt dus
verbie.
Toet een jaer of tiene lêeter, 's nachts om twellef uuren. De
klokke luudt. Het is awee 18 maand in te vullen dat kan toch
nie! Mie z'n tweeën bin ze wee gauw buuten en noe lóope
Kraojlaok.
