m
ma w dt moMa
1
BOEKJE.
Nehalennia voorjaar 2014 nr. 183
K L
I N
GEBEDE
voor notaris Rijcx dat ze hadden gezien dat Johan Laroy
en Francois Copalt met het briefje bij het huis van Joosten
hadden gestaan en het naar binnen hadden gegooid.
Johan, die bij meester Braams in de kost lag, werd op
verzoek van de oud-burgemeester door notaris Rijcx
op het matje geroepen en ondervraagd. Hij vertelde dat
Francois het briefje in het huis van de schoolmeester had
gegooid, maar wist niet wie het had geschreven. Op de
vraag hoe ze aan het briefje waren gekomen, vertelde hij
dat de jonge Kempe het mee naar school had genomen en
het aan hen had gegeven.30
Laatste jaren
Met het aantal leerlingen van de stadsschool ging het na
1777 snel bergafwaarts. Bezochten op 8 april 1777 nog
41 kinderen de school, twee jaar later waren dat er begin
april nog maar 19. Veel ouders hadden hun kinderen van
school genomen en naar een andere school gestuurd of
hielden hen thuis. Volgens de scholarchen lag de oorzaak
in het slechte onderwijs dat Pieter van der Jagt gaf. In
plaats van les te geven werd er alleen maar gezongen.
Zij adviseerden het stadsbestuur hem te ontslaan en een
nieuwe schoolmeester te benoemen. Van der Jagt hield
de eer aan zichzelf en na 30 jaar dit beroep uitgeoefend te
hebben nam hij zelf ontslag.31
Eind september 1810 verzocht Cornelis Rijnberg het
gemeentebestuur onderzoek te laten doen naar de lessen
die in de Franse school werden gegeven. Volgens hem
vonden die in strijd met de toen geldende wetten ook in
het Nederlands plaats.32 Waarschijnlijk hadden een aantal
ouders hun kinderen van school genomen waardoor
zijn inkomsten waren verminderd. Omdat de gemeente
geen maatregelen nam vertrok hij op 19 november naar
Zierikzee.33 Marinus Polderman, die hem in januari 1811
opvolgde, is de laatste schoolmeester die in de school
in de Wagenaarstraat les heeft gegeven. Kort na zijn
benoeming begonnen de ouders te klagen over de vele
lekkages in de school waaraan lange tijd geen onderhoud
was gedaan. Halverwege 1812 was er zoveel wateroverlast
dat Polderman de burgemeester om een ander lokaal
verzocht. Maar omdat alle inkomsten van de gemeente
werden opgeslokt door de werken die de Franse bezetters
in de stad uitvoerden, kon de burgemeester hem alleen
maar adviseren zelf een huis te kopen waarin hij les kon
geven. De gemeente zegde hem daarvoor een jaarlijkse
toelage van negentig gulden toe.34 Polderman verhuisde
naar de Oudestraat waarna de in 1513 gebouwde school
werd gesloten. De bezetters namen hem als kazerne in
gebruik en nadat ze Veere in 1814 hadden verlaten sloeg
de Nederlandse landmacht er goederen in op. Toen na
een paar jaar van leegstand een deel van de school was
ingestort liet de gemeente hem op 4 oktober 1820 door
notaris Jacobze bij opbod verkopen. Koper werd Jacob
Dirk Oerlemans die eerder dat jaar ook de naastgelegen
voormalige schoolmeesterswoning had gekocht.35
Oerlemans sloopte de school en bouwde er een schuur
voor in de plaats.
W M
Mi /J7?/l//r-./mv
i7 /7n&éd/Lpm. 'évwm
'rm w/zm/iap fa ft/U.
n vim 2ic/v ó/dOr-
13
CAMPVE.ERS
Zeer nuttig in a!lc Huisgezinnen
en tot gebruik der Schooien.
Te V E E R E,
By C. M. van dé G R A A F,
Boek- eu Pspierrnkooper in de Kcrkflr*;.
Titelpagina van het'Klein Campveers gebede boekje'.
J.H. Midavaine publiceerde talloze
bijdragen over Zeeuwse historische en
heemkundige onderwerpen.
s/s y/ddde.
Gekalligrafeerd vel papier, op 26 juni 1820 geschreven door
de negenjarige Hendrik Cornelis de Loose, leerling van de
stadsschool van Marinus Polderman (ZA, SAV inv. nr. 1769).
Noten
1. Voor het algemene gedeelte is gebruik gemaakt van Dr. N.L. Dodde,
tot der kinderen selffs proffijt, 's-Gravenhage 1991 en E.P. de Booy,
De weldaet der scholen, Stichtse historische reeks 3,1977.
Zeeuws Archief (ZA), Verzameling Handschriften Rijksarchief
Zeeland (VHRZ), inv. nr. 939.
J.J. van der Horst, Kerkelijk Veere (in: De Katholiek, dl. 46,47 en 48
en Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom van Haarlem, dl. 26
en 27), hfst. 3, blz. 267.
Zie noten 10 en 11.
ZA, Archief Stad Veere (ASV), inv. nr. 357, rek. 1467/'68, fol. 7r., 5e
maand, 2e week: 'Item gegeven den luyden van Middelborch vander
heymelicheit in de scole schoon te makene VIII s. gr'.
2.
3.
