Bronnen voor Zeeuwse sportgeschiedenis
Aflevering 173 herfst 2011
Nico van Horn*
Inleiding
'Sport eindelijk, de bron van krachtsontwikkeling en vlugheid, maar de
doodsvijand van ernst, studie, eenvoud, zuinigheid en nog zoovel andere
oud-Hollandsche deugden', aldus de Goessche Courant van 11 februari 1893.
Dat klinkt niet zo mooi, zeker niet voor het toenemend aantal mensen dat
geïnteresseerd is in sportgeschiedenis. Maar het is wel een aardig citaat dat
je kunt vinden, als je je gaat verdiepen in sportgeschiedenis.
Hoe gaat zoiets? Een sportclub viert een jubileum, iemand roept
'Gedenkboek!' (of tegenwoordig 'DVD!') en dan moet de schrijver onder
hoge tijdsdruk aan het werk. Je begint er altijd te laat mee. Vervolgens
komen de moeilijkheden: is er nog een archief? Bij wie of wat ligt het? Is
het daar toegankelijk? Is het compleet? Hoe kan ik er in zoeken? Is het
toegankelijk? Is er een inventaris? En als er op het eerste gezicht niets meer
is, waar kan ik dan wel zoeken?
In deze bijdrage wil ik een aantal suggesties doen voor vindplaatsen voor
sporthistorisch onderzoek in de provincie Zeeland. Er is gelukkig meer te
vinden dan op het eerste oog lijkt.
Van weinig sportverenigingen in Zeeland is een goed en volledig archief
overgebleven, als je afgaat op de gepubliceerde inventarissen. Er zijn
mooie archieven bekend van bijvoorbeeld de Middelburgsche Lawn Tennis
Club, de Politie Sport Vereeniging in Vlissingen, de Stichting Goessche
Sportbelangen en de Atletiekvereniging Delta uit Zierikzee. Maar over heel
Zeeland gezien valt de oogst een beetje tegen, als je die vergelijkt met
andere provincies. Je zou je kunnen voorstellen dat er in Zeeland dan ook
minder gesport is, maar dat valt volgens de officiële cijfers nogal mee. Een
handicap is wel, dat vóór de uitvoering van de Deltawerken, de Zeeuwse
sportwereld redelijk geïsoleerd lag van de rest van sportend Nederland,
misschien met uitzondering van West-Brabant. Het was moeilijk voor
Zeeuwse sportclubs om mee te doen met (inter-)nationale competitities,
maar dat wil niet zeggen dat de Zeeuwse sporters minder fanatiek waren.
De redenen voor het ontbreken van voldoende sportarchieven kunnen
talrijk zijn: verontachtzaming, brand, water, oorlogshandelingen,
bombardementen, opheffing van de vereniging, desinteresse, slecht
bestuur, gewoon bij het oud vuil neergezet, interne ruzies en faillissement.
Bovendien is de belangstelling voor sportarchieven pas de laatste twintig
jaar een beetje op gang gekomen. Daarvoor was, een enkele uitzondering
daargelaten, interesse voor de geschiedenis van sport niet serieus te
noemen. Sportgeschiedenis wordt (helaas) nog steeds vaak bedreven
door journalisten, die een 'fly-on-the-wall' reportage maken en daarmee
denken een Groots Historisch Werk afgeleverd te hebben. Maar wij als
historici, archivarissen en sportliefhebbers moeten en willen en kunnen
die journalisten wel wat historisch besef bijbrengen. Bovendien, dat
gedenkboek moet er toch komen!
Sport in Zeeland
Pas laat dringt het woord 'sport' in de Zeeuwse kranten door. In de
