Aflevering 172 zomer 2011 55
Situasie daer
Noe vroege me ongs of waerom dat deur heel 't oerwoud heen overal, mit
'n afstand van 1 of 2 daegen laope van mekaore overal van die groepjes
ménsen in die durpjes weunende? Midden tussen de haoge baomen
inzovoort, soms bie 't waeter mar soms aok weer niet.
'n Verke voor 'n
fêêstmaeltied
(foto Arie Struik).
De ouwe man van 45
jaer foto Arie Struik
Wat wille me daar noe van wete? Waerom is dat zo? Dat is het volgende:
De animistische godsdienst die daer is, dat bin allemaele geesten, meer
of minder stérk, in dat binne voorvaoders of taoverdokters geweest.
Taoverdokters, die binnen d'r noe nog, in die hae veul macht. Mar die
géésten zitte overal, achter elke baom of elk apart geluud of as t'r een
veugel opvliegt ofzo, in nog veul meer. Alles staet mit mekaore in verband.
Een detail d'r van hiew in, dat as je ging trouwe, je een vrouwe mos kaepe
bie 'n arre stamme, in tegelieker tied mos je één of meer mannen overvalle
in scalpere in eventueel meeneme naer huus, om op te eten. Eeuwen in
eeuwen is dat zo de geweunte geweest. Daerom weune ze zo verspreid.
Dat is natuurluk voor ongs niet te begriepen. De reden hiervoor was dat t'r in
hullies gelaof geen mënsengêêsten hier op de waereld bie kenne komme', as
t'r gin van beneje naer boven gestuurd worre, want d'r mot evenwicht weze
tussen beneje in boven. Dus heel d'r leven joege ze op mekaore, in ze warre
altied vreseluk benauwd, want achter elleken baom kon wel iemand zitte.
Pas in 1975 is dat zo'n beetje gestopt.
Dan dienk'k: Jae laet Elias ze mar 'n beetje êêre
schrieve in leze, in aok uut de biebel vertelle, aok
mar wat hygiene in gezondheidsleer biebrienge, da's
niet verkeerd. Ze hoeve niet 't welvaertspeil van ons
te bereiken, maar asse ze noe 's in goeie gezondheid
twéé keer zo oud kenne worre as noe, dan binne
me toch 'n eindje op stap, in d'r is daer ruumte zat.
'k Hao daer 'n stamoudsten gezieje die hêêlemael
maeger in krom was as mien vaoder, alléén die man
was net in de vêêrtig, in mien vaoder is deur de
negenteg.
Arie Struik, dialect Melissant
