5>
De Zuytdorp, naar de haaien
22 Aflevering 172 zomer 2011
Ko de Jonge
Drie eeuwen
Het is 1 augustus 1711 als in Middelburg de houten huizen worden vervangen
voor nieuwe stenen gebouwen; de barok hoogtij viert; de Oostkerk enkele
tientallen jaren staat te pronken; dominees veel invloed hebben; er sprake
is van het Derde Stadhouderloze Tijdperk; de Zwinger in Dresden wordt
gerealiseerd; het schilderen van stillevens tot ontwikkeling komt; mijn
voorouder Cornelis de Jonge schoven bijeen bindt in een Zaamslagse polder
en weet van de geruchten over Franse soldaten die de vesting Axel willen
innemen tijdens de Spaanse Successieoorlog, ligt op de rede van Vlissingen
het schip de 'Zuytdorp'. Klaar voor de derde reis naar de Oost.
Het zijn wat mijmeringen als we bij een vitrine in het 'Shark Bay Discovery
Center' in Denham staan. We trekken met een campertje langs de West-
Australische kust. De North West Coastal Highway is de enige weg. Het
landschap is van een onafzienbare eentonigheid. Rode aarde met lage
dorre bosjes. Rode aarde met groengrijze bosjes. Geeloranje aarde met
kleine struikjes. Er wonen geen mensen. Er is niets. Helemaal niets, over
een afstand waar we ons in Europa geen voorstelling van kunnen maken.
Een afslag van deze weg bracht ons in het bijzondere gebied van Shark Bay,
in het dorp Denham.
Het is 21 november 2010.
Tussen beide data zit bijna 300 jaar. In de vitrine zien we zilveren Zeeuwse
munten. Ze zijn afkomstig uit de 'Zuytdorp'.
Naar Batavia
De 'Zuytdorp' was
een van grootste
VOC-schepen van de
Kamer Zeeland. Het
schip werd op de
Middelburgse werf in
1700-1701 gebouwd.
Het was niet alleen
geschikt om goederen
te vervoeren. In deze
roerige tijden waarin
Zeeuwse stuivers uit tal van Europese
1711 in Denham. landen hun invloed
door middel van
militaire strijd in de hele wereld trachtten te vergroten was er ook geschut
aan boord: 40 kanonnen. Op de eerste reis naar Batavia in 1702 gingen
89 soldaten mee. Naast deze huurlingen had het schip 221 zeelieden:
matrozen, tamboers en trompetters, een smid, kuipers, zeilmakers,
timmerlieden, boekhouders, botteliers en een kok, een chirurgijn,
onderofficieren, stuurlieden, de koopman, de kapitein en VOC ambtenaren.
Waarschijnlijk namen de laatsten hun vrouwen (2) en kinderen (3) mee.
Natuurlijk ontbreekt de dominee niet. Het moet voor kapitein Kornelis
