m
14 Aflevering 172 zomer 2011
zijn daarom Nederlandse of Duitse Amerikanen.
Stadsplan
Oostburgers van een eeuw geleden zouden hun stadje niet meer herkennen.
De plattegrond van het oudste Oostburg is nog goed te onderscheiden.
Maar er zijn heel wat straten bijgekomen. De bebouwing is uitgebreid en
huizen, kerken, scholen, winkels en bedrijven zijn verbouwd of vernieuwd.
Highway 43
Ook de verbindingen zijn de afgelopen eeuw sterk verbeterd. Op 5 oktober
1907 kochten Ben Kleinhesselink en Willy TeRonde een 'Olds automobile'
Oldsmobile- de eerste auto van Oostburg. In de jaren '20 en '30 werd de
auto het populairste vervoersmiddel en is dat tot op heden gebleven. Nieuwe
wegen werden daarom aangelegd, geplaveid en later geasfalteerd. Het aantal
borden is tegelijkertijd sterk gestegen. De meeste impact heeft de vierbaans
Interstate Highway 43 gehad, die in de jaren '60 is aangelegd tussen Oostburg
en de kust en van noord naar zuid loopt. Wie wil kan nu per autostrade (via
vier staten) helemaal langs de kust van het Michiganmeer rijden.
Maar liefst vier kerken
- De eerste drie. De kerk heeft altijd een belangrijke plaats in de Oostburgse
gemeenschap ingenomen. En nog steeds. Voor de eerste emigranten was
het gevoel zich religieus niet volledig te kunnen ontplooien één van de
belangrijkste redenen om uit Nederland te vertrekken. Deze emigranten
behoorden tot de Afgescheidenen, een afsplitsing van de Hervormde
Kerk. In Amerika konden zij zich aansluiten bij de Reformed Church of
America, de iets behoudender en strengere tak van de Hervormde kerk,
die in Amerika al bestond sinds de dagen van Nieuw-Amsterdam in de
zeventiende eeuw. Maar velen associeerden die te veel met de Hervormde
Kerk in Nederland en richtten daarom een eigen Nederlands-Amerikaanse
kerk op, de Christian Reformed Church. Weer andere Oostburgers voelden
zich aangetrokken tot de Amerikaanse Presbyterian Church. Zo waren er
rond 1875 op een gemeenschap van ongeveer 400 personen al drie kerken.
En alle drie kregen ze een stenen gebouw, dat verschillende keren werd
uitgebreid en gemoderniseerd. De oorspronkelijke kerkgebouwen kunnen
echter helaas alleen nog maar worden bekeken op ansichtkaarten.
- De vierde. In 1936 kwam er nog een kerk bij vanwege een afsplitsing in de
Presbyterian Church. Ook deze Bethel Orthodox Presbyterian Church kreeg
een (groot) nieuw kerkgebouw.
Scholen
De eerste generatie emigranten waren maatschappelijk modern ingesteld.
Toch hechtten de meesten van hen ook aan het behoud van Nederlandse
religieuze en culturele waarden. Goed onderwijs was hét middel om die
modern-conservatieve houding door te geven aan de volgende generatie.
In het begin werd dat gedaan 'aan huis'. Maar in de jaren 1860 werd al een
houten schoolgebouw in gebruik genomen (overigens voor nog maar een
paar klassen). In 1896 werd het schooldistrict Oostburg georganiseerd
en het aantal klassen en uren uitgebreid. In 1911 kwam er een stenen
school, het aantal verplichte lesjaren werd uitgebreid, en er kwamen
specialistische vervolgcursussen.
