Aflevering 168 zomer 2010
In Noord-Beveland zegt men bijvoorbeeld 't is geen uereist, zet mè bie 't
brööd. Op Goeree-Overflakke hoor je het wat langere kom kom, 't is de
piene/moeite nie(j)t waerd.
Spottend zegt men wel eens dat we de rekening wel zullen sturen, met
Nieuwjaar bijvoorbeeld ('k stier de rekenink wel mi/mee Nievejoar) of dat
we het bedankje bij de rest van de bedankjes zullen leggen ('k sal ze bi
d'andere lêgge(n)).
Men kan de bedanking ook negatief gebruiken als iemand bijvoorbeeld
iets doorverteld heeft of het vertrouwen geschonden heeft. Met de nodige
intonatie klinkt Je bin bedankt nogal verwijtend.
Verontschuldigen is eenvoudiger. De meesten gebruiken sorry of pardon.
Ook neem me niet kwalijk wordt gebruikt, met de normale variatie van de
aa die we in Zeeland vinden. Als antwoord op de verontschuldiging komt
iets ais da geef niks
6. Slot
Groetwoorden en wensen worden in allerlei situaties gebruikt. We zagen
hoger al dat goeiedag zowel groet als afscheid kan zijn, maar het kan
bijvoorbeeld ook gebruikt worden als uitroep van verbazing. In het
Land van Axel gebruikt men als uitroep van verbazing bijvoorbeeld
mao-d'n hoej'n dag 'öör, of d'n hoej'n morg'n 'öör of gewoon hoej'n dag
of hoej'n middag. Nëê mao, goeien achtermiddag! Deze korte groet- en
afscheidswoorden zijn goed ingeburgerd in ons dagelijkse leven, maar
we zijn er ons nauwelijks van bewust. Dat groetwoorden ook in vele
andere contexten gebruikt worden (zoals het uiten van verbazing of
verontwaardiging) wijst erop dat het vaak gebruikte woorden zijn, die met
de nodige intonatie op velerlei manieren kunnen worden gebruikt.
Omdat groeten en afscheidnemen zo natuurlijk is en we elkaar graag het
beste toewensen, wens ik jullie graag al wat wenselijk is. Ongetwijfeld
antwoordt u dan met een wederwens, die in Zeeland wellicht da(t) wense 'k
j' ok zal luiden.
Veronique De Tier is adviseur streektalen bij SCEZ, wetenschappelijk medewerker 'Woordenboek
van de Vlaamse Dialecten' (UGent) en voorzitter Stichting Nederlandse Dialecten.
Geraadpleegde werken
E.J. van den Broecke-de man (s.d), Dialecten in West-Zeeuwsch-Vlaanderen. Groede.
E.J. van den Broecke-de man (1981), Dialect in het Land van Axel.
E.J. van den Broecke-de man en J.L. Eggermont (1982), Dialecten in Oost-Zee uwsch-Vlaanderen.
E.J. van den Broecke-de man en A. Francke (1987), Dialect op Walcheren.
E.J. van den Broecke-de man en J.A. van Gilst (1985), Dialect op Zuid-Beveland.
E.J. van den Broecke-de man en L. Eikenhout (1984), Dialect op Noord-Beveland.
E.J. van den Broecke-de man en A.A. Krijger-Goedegebuure (1986), Dialect op Tholen en St.
Philipsland.
E.J. van den Broecke-de Man, D.K. Soldaat-Poortvliet en P. Heerschap (1988), Dialect op Goeree-
Overflakkee.
F. Debrabandere (2007), Zeeuws Etymologisch Woordenboek. Amsterdam.
V. De Tier (2009), 'Ik wens je al wat wenselijk is. Groeten en wensen in Zeeland'. In: Het
dialectenboek 10. Moi, adieë en salut. Groeten in Nederland en Vlaanderen.
