Aflevering 168 zomer 2010
Vlaanderen (veel 'eil en zegen in 't niefjoar). De Rooms-Katholieken
wensen in het Land van Hulst elkaar een zoalig nuuvjoar.
4.3. Proost
Bij het heffen van het glas zegt men in Zeeland meestal proost. Andere
informanten geven ook santjes oor, santé en zelfs salut. De laatste vormen
zijn uiteraard overgenomen uit het Frans.
4.4. Smakelijk
Smakelijk (in Zeeland smaekelik! of smaokelikt) is een afkorting van
smakelijk eten. Beide worden voor het middagmaal nog algemeen
gebruikt in Zeeland. Na dit smakelijk, kan nog een zinnetje volgen, zoals
bijvoorbeeld da 't je wel mag bekomme.
4.5. Welterusten
Het WZD en de regioboeken vermelden de rust(e) voor 'wel te rusten' in
vrijwel heel Zeeland. In de antwoorden op de internetenquête is deze vorm
ook meer dan eens terug te vinden. Daarnaast bestaat ook te ruste(n) en
wel te ruste(n). Het WZD merkt hierbij op dat deze groet niet alleen kort
voor het naar bed gaan gewisseld wordt, maar vooral ook bij het naar huis
gaan van het werk na 't aevenschof, dus om vijf (zes) uur.
Andere mogelijkheden om iemand een goede slaap te wensen zijn het
standaardtalige welterusten en slaapwel.
5. Dankwoorden en verontschuldigingen
Danken doe je vooral met dank u/je of bedankt, zowel in het
Standaardnederlands als in de dialecten. Bedankt wordt in het Zeeuws
dikwijls gevolgd door hoor bedankt 'óór) en voorafgegaan door vriendelijk
(vriend'luk bedankt 'öör) of gevolgd door hé bedankt ee). Soms gebruikt
men het volledige zinnetje je bent bedankt (je bin bedankt).
Iets langere (en soms grappige) dankformules zijn je bin bedankt voo noe
en nohs. Ook de Franse bedanking merci is populair in Zeeland.
Als iemand je bedankt, moet je ook een vriendelijk antwoord klaar hebben.
Meestal is dat iets in het genre van g(j)êre gedoan, 't ei niks om 't lief, 't
ei gin naeme/'t mag geen naom en, da geef nie, 'dór of wa gifta nou in het
Axelse, dat geeft niks, öör/oor in Goeree-Overflakkee, of da's nie(j)t èrrug,
dor/oor. Iets langer is het Goerees-Overflakkeese 't is al goe(w)d öör/
oor blieje da 'k wat voor je doewe kan. Eerder Vlaams - opgegeven in het
Zeeuws-Vlaamse Land van Axel - klinkt het antwoord da massan nie.3 In
Vlaanderen en ook in Zeeland hoor je vaker dat het niet besant. B en m
zijn beide lipmedeklinkers die wel eens verwisseld kunnen worden, maar
nochtans is de m hier de oorspronkelijke medeklinker. Besanden is een
variant van mesanden, dat eigenlijk mishanden is. Het betekent 'hinderen'.
Ook Axels is 't is nie van beduuj'n.
Nog andere formules die door de informanten werden opgegeven zijn 't
za wè gae of 't is wè goed
In Zeeuws-Vlaanderen en op de Bevelanden hoor je vrij vaak 't vereist nie.
