Aflevering 168 zomer 2010
van Middelburg en in Aagtekerke: d'n dokter allêênig (allêêne). Bij het
ontmoeten van twee personen kon je vroeger in een deel van Zeeland
groeten met aoltebei(e), maar het is nu wel ouderwets. Het is in de jaren
'60 opgegeven voor heel wat Walcherse plaatsen, en je hoorde het ook op
Zuid-Beveland, Tholen en in het West-Zeeuws-Vlaamse Oostburg. In Dialect
op Walcheren is deze groet ook opgenomen: hoejen aevend oallebei. En oe
staet 't leeuen? Als antwoord kunt u er het volgende antwoord verwachten:
da gae nog a en oe is 't mee joe?. Of 't schikt a wel, óór! En mee joe? Als het
niet zo goed gaat, kan men antwoorden 't ouw nie oover of 't ei nie oover of
't ei gêên overschot.
Het eerste deel goede- van onze groet wordt uiteraard ook weggelaten. Dan
krijgen we bijvoorbeeld morhe of morrehe in Noord-Beveland. In mindere
mate geldt het ook wel eens middag of avond. Ook het laatste deel wordt
wel eens weggelaten, dan hoor je de goeie.
2.2. Heuj/hoj/hoei
Een andere veel gehoorde begroeting in Zeeland (en ook daarbuiten) is
het informele heuj of hoj. Het is zowel in de enquête als in de regioboeken
vermeld, en komt in allerlei vormen ruim verspreid in het taalgebied voor.
De oudste vorm zou hei zijn, een vorm om aandacht te trekken. Of het
Noord-Bevelandse hoei hierbij hoort of een verkorting is van de goeie, is
moeilijk uit te maken.
2.3. Bonjour en afgeleiden
Net zoals in het aangrenzende Vlaanderen horen we hier en daar bezjoer
(afgeleid van het Franse bonjour). Het nonchalante en familiaire tjur, tjeur,
tju, tjui of tjeu, waarin tj een verscherping is van dj uit djoer, is eveneens
een verkorting uit het Franse bonjour. Vrijwel heel Zeeland gebruikt
het werkwoord bezoe:re(nvoor 'tegen iemand groetend met de hand
wuiven', bezjoeren is opgegeven door Cadzand, Schoondijke, Aardenburg
en Terneuzen. Het wordt het meest gebruikt tegen kinderen: bezoerd eens
tegen oma. Ook 'n bezoertje geve(nwordt wel eens gezegd, vooral door
kinderen. Een bezoertje is een groet, door het wuiven met de hand. Behalve
bezoertje hoor je ook bezjoertje en soms zo.rtje (Aagtekerke).
2.4. Andere groeten
Als bekenden op bezoek komen, zegt men in Oost-Zeeuws-Vlaanderen
bijvoorbeeld: kom binne(n), pak 'ne stoel en zet oa of komt 'r in, 't sal
schuën zijn.
Bij het voorbijgaan gebruik je heel vaak gewoon de voornaam of
familienaam van degene die je ontmoet, eventueel gecombineerd met een
hoofdknik of met het opsteken van je hand. In Goeree-Overflakkee zegt men
ook wel góöt/gaet 't, als men iemand tegenkomt.
In Hulst groet men goede kennissen met de wat eigenaardige formule De
modjo! Wat de etymologie ervan is, is mij onbekend. Met wat fantasie zou
het een vervorming kunnen zijn van de mazzel, maar zekerheid hebben we
hier niet over.
