Aflevering 167 voorjaar 2010
Ed Steijns is ook op die manier deur 't Land van Ulst gegaon. Overal nao
toe gaon, rondkieken en opschrieven mao. Noe is 't nööt ni de bedoelienk
van Ed gewist om van al dat geschiet 'n boekje te maoken, want Ed is êên
van de rasvertellers uut de streek, 'k Zien 'm nog opkommen, want Ed trok
in z'n beste tied deur 'êêl Zêêuws-Vlaonderen. Ruum voo tied kwam tie
dan binnen stappen mee 'n ontspannende glimlach op z'n gezicht. Zö van
"Mannekes, ge kunt mij van alles vertellen, maor ik eb mijn zaokskes voo
mekaore. Dan pakkende die z'n tas, zettende de muziekstandaord op en
lei daorop z'n ver'aol en zettende dat mee 'n wasknieper vast. In z'n tas
zat 'r dan nog 't êên en ander, mao dat kwam pas voor den dag, as tie an 't
vertellen was. Mêêstal een stikje allaom, 'n mes, 'n muizenklem, 'n schère
of wat ander gereedschap, waoran 'n ver'aol vastzat. En dan stak tie van
wal. Op 'n 'êêl natuurlijke manier, zonder vee bombaorie. Want de kracht
zat nie allêêne in z'n voodracht, mao ook in z'n mimiek en woordgebruuk.
Mee al die kouwe en slechte pad, bin 'k in Ed z'n boek begonnen. En da viel
nie tegen. Êêlemao nie. Wan 't is nie allêêne gezellig geschreven, mao dao
staon ook schööne foto's in. Wao veel op te zien is. Vee folklore en diengen
uut het Land van Ulst. Dao binnen lange en korte stikjes. Lees maor 's mee.
Over behangen op Baalhoek. "Behangen, bejangen, zee je ze vroeger, da
doe j'alt van boven nao benejen, tellekes êên zöö'n baon neffest 'n andere
Maor Willem Heijdens daor op Bal'oek, van beroep was tij schipper, die
dee 't anders. Willem die behangende in de brêêdte, orizontaol.
"Hos," zee 'n nichtjen van Willen a ze da zag, "oe ei je gij in Hodsnaom ouw
strepen lööpen? In de brêêdte, oe komde dao nou bij?"
"Jao," zee Willem, "alt mao da zelde van boven nao benejen da d' öör d'ö< k
beu, k 'eb 's wa d'ander gedaon."
Rinus Willemsen
Een vergeten groep
Op een dag zullen ze ons vinden. ISBN 978-90-8788-048-4, 19,50.
De geschiedenis van een 'vergeten' groep Zeeuwen die de moed hadden
om naar Brazilië te vertrekken. Opgetekend door Ton Roos en zijn vrouw
Margje Eshuis Dit echtpaar werd eind jaren zeventig door de zending naai
Brazilië uitgezonden, daar hoorden ze over het bestaan een gemeenschap
Nederlanders met de naam Hollanda'. Ze bezochten deze groep mensen,
die tot hun verbazing nog altijd een zeer geïsoleerd leven leidde en
achtergesteld werd door de samenleving waar ze woonden. Tussen 1858 en
1862 trokken ruim 700 uit Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen-Duiveland of
Noord-Beveland een ongewisse toekomst tegemoet. Landarbeiders die hier
in bittere armoede leefden, hoopten in Brazilië een toekomst op te bouwen.
De Braziliaanse overheid wilde rond 1850 het binnenland in cultuur
brengen. Doordat er na 1850 geen nieuwe slaven meer aangevoerd werden,
werden hiervoor Europeanen geworven. De Zeeuwen waren dus lang
niet de enigen die op een betere toekomst gehoopt hadden. Onder valse
voorwaarden werden ze geronseld door mannen die voor een Belgische
rederij werkten. Er werd hun in Brazilië een stuk grond en een huis
beloofd. Maar de grond was een onontgonnen stuk oerwoud en het huis
bleek niet meer dan een hut. Het was een bittere en harde teleurstelling.
Niet iedereen had de barre overtocht naar Brazilië overleefd. Anderen
