IN GESPREK MET MW. KOOS OELE-LEIJS
Aflevering 159 voorjaar 2008
Het is hetzelfde as de huus, die de 'r' zö goed zeie, da ze hae 'brouwe'. Het
stae me nog bie, da'k es gezien ebbe, da ze zö'n kind dwoenge om
'drieonderddrieëndertig kruwaegentjes kreukels rieë over de berg Ararat'
te zeien. Jae, huus kunne eêl ard weze vö mekaore. 't Bin net hröte
mensen...!
Zö lang as die gebreken binnen de perken bluve, is t'r goed mee te leven en
kan 't zelfs nog leuk weze. Ik kenne een meisje, dat a een stuitje van d'r
leven de 'r' nie kon zeie en dan aoltied de 'h' zei. Ze ao een broertje, die
Rein eêtte, mè die noemde ze in die periode aoltied 'Hein'. Ik was een keer
zö stom om im ook 'Hein' te noemen. Dat was natuurlijk opvoedkundig
gezie een hröte blunder, wan in aole boeken staet, dao je aoltied het juuste
woord moe zeie, as de huus nog an 't brabbelen bin. Het za wè nie m'n
eeste en zeker ook nie m'n leste pedagogische onvoldoende geweest ebbe.
Mè wie schetste m'n verbazing toen a ze mien verwonderd en ook wat
verwietend ansprak: 'Nee, zo heet hij niet, hij heet...Hein'. En dat vond'ik
noe eêl knap van d'r. Zelf kon ze 't nog nie goed zeie, mè ze oorde wè 't
verschil bie mien!
Schrieve zö ao je praot, is dus de moeite waerd. Mè de meeste mensen
zulle dat wè nie hae doe. Ze schrieve êlemaele nie vee. Ik ebbe een mini
onderzoekje gedae, wibie ik drek moe zeie, dat het, zöas ze dat zeie, nie
representatief is en dat de ondervrohe personen nie de 'deursnee
Nederlander'vurmden, mè vö mien wier dideu d'uutkomst nie minder
interessant. Naebie niemand schreef nog brieven. As ze wat deu te geven
aode, waere d'r makkelijker manieren. De meeste beperkte d'r eihen tot het
schrieven van een booschappebriefje, het invullen van aokelige formulieren
en het voldoe an een verzoek van een kind om ies in een poezie te
schrieven.Ze geve d'r niks om, of je kerstgebak noe mee een hoofdletter
schrieft of nie. Ze maeke d'r eihen nie druk om de nieuwe regels. Z'ebbe ze
toch nie nódig, ze pakke de telefon wè! Ze laete aol dat gezever over an de
geleerden, de echte liefhebbers, en an de Belgen!
En ik dienke mee weemoed trug an de tied, dat er bie ons tuus nog wè es
een brief kwam. Toen 'k een kind was schreef m'n opoe een briefwibie ze
hlad opgewonde was. Het schietuus buten was nie mi in gebruuk. Ze aode
noe een 'W.Z. met een treker' onder de trap in uus. Die tied kom nie mi
trug.
Frans van der Heijde
Het is een wat sombere, winderige middag begin januari, als ik het huis van
Bas en Koos Oele nader. In de voortuin wappert de Zeeuwse vlag.
Vroonlandseweg 27 (in vroeger tijden 3b) in het Zuid-Bevelandse Kapelle,
een adres, dat in mijn geheugen gegrift staat. Hoe vaak ben ik hier niet
geweest voor bestuursvergaderingen, commissievergaderingen, besprekingen
of zo maar? In dit huis klopte het hart van de Zeeuwse Vereeniging voor
Dialectonderzoek, zoals die toen nog heette. Hier gebeurde zowat alles wat
met de vereniging te maken had. Iemand noemde het ooit eens 'het bedrijf'
van Bas en Koos. Tot ze er voor enkele jaren met enige moeite een punt
achter zetten, deze twee, inmiddels ereleden van de Vereniging.
Nauwelijks heb ik aangebeld, of de voordeur gaat open. De ontvangst is
