Het staat er zo droog, op papier, maar je moet het horen. De eerste CD van Kopmels is meer dan
het zoveelste Zeeuwse streekproduct. Anja Kopmels is geen zangeres van simpele volksliedjes, die
refereren aan de folklore. Haar talent is groter dan Zeeland alleen.
Cees Maas
De term 'glansgekeerde klei' stamt uit het gedicht 'Verdwenen huis van Sint-Jan' (over de
middeleeuwse commanderij te Wemeldinge) van Jan J.B. Kuipers.
Twi meeuwen
Die twi mêeuwen van Anja Kopmels, dae kreeg ik oendervleis van. Ja, ik zag ze zo vliege, die
mêeuwen dan, èe. Vee 'erinneringen ebbe ons an die veugels. Jaeren lang deeje mijn man en ik
rondleidingen verzurge du de Zilvermêeuwenkolonie in de Schouwse West'oek. Niks Neeltje Jans,
dat bestoeng nog glad nie, was nog ma in anleg. As natuurgids van de Natuur- en Vogelwacht
Schouwen-Duiveland trokke me, dikkels twee keer in de weke, mee een groep mensen du de dunen
in de zomer maenden.
Het vertrekpunt was bie het Pompstation, de voormaelige gebouwen van de Waeterleidieng. Een
prachtig plekje mee dicht struweel waer in het vroege voorjaer de nachtegaal te beluustere viel. Ie
liet zijn eige nooit zien, ma dae miste je niks an, een onooglijk bruun veugeltje, ma zienge mensen!
D'r zonge trouwens nog andere zangveugeltjes, in de vlieren bloeiden uutbundig, schitterend, in dan
was de excursie nog nie êens begonne. Elke gids vertrok mee zo'n vuufentwintig mensen. Wulder
liepe aoltied de steile helling nae de Uutkiektoren op, an de voet daevan groeide de Balsempopulier
in de jonge knoppen verspreidden een kruuïg geurtje, het rook nae Perubalsem.
Keek je achterom, de van der Weijdeweg af, kon je bie elder weer de Oosterschelde zien. Me trokke
verder langs de angeplante dennen, vertelden over de ontstaensgeschiedenis van het bos, over
planten in dieren die op ons pad kwaeme.
Op een gegeve moment doke me een dalletje in, begroeid mee loofbomen in weer planten in struken
waer je de mensen an kon laete ruke, zoas Waetermunt in de Egelantier. Langs een gegraeve plasje
wae vis in was uutgezet in wae waeteroentjes in broeiden klomme me het dal uut in dan was het
dudelijk da me in de buurte van de kolonie kwaeme.
De verkenners waere d'r op uutgestierd om te kieke of we d'r al ankwaeme in vloge krijsend terug
om onze komst te melden êer we het ekken du waere, dat ulder gebied afsloot.
Vanaf het pad ad je een prachtig uutzicht over stuufdunen in in de verte lag Teunisjeshil, genoemd
nae opa Teun Rosmolen, die kooiker was op de Eendenköoie die daer vroeger in de Westerse
Laegte lag. Op zijn blote voeten brocht 'n de gevange eenden in een mande nae den tram op Burgh,
over de öge duuntop die laeter nae z'n genoemd is.
Wulder beklimme noe ok een steile duuntop, bekeke du nieuwsgierige mêeuwen op paeltjes of
vliegend over je ene. Dat uutzicht watje dan eit, dae oor êel de groep stille van. Je stae op de Kop
van Schouwen, rondom uutzicht op waeter in benee de mêeuwenkolonie, wae de mêeuwen zitte te
broeien of al jonge ebbe, zo vanaf de êerste weke van juni. De groepen, die al in de kolonie bin,
zurge dervoor dat er veel ouwe veugels krijsend op de wieken gaen. Kinders vinde dat dikkels een
benauwend gezicht.
Een zilvermêeuwe is een gróte veugel mit een vleugel spanwiedte van 1.25m., kan stille ange
boven een duuntop, zweve kortom weet uutstekend gebruuk te maeken van de thermiek.
Zelfbewust zitten je an te kieken in opvallend is de geel-oranje vlekke an zijn snaevel. Dae pikke
zijn jonge an as ze eten wille ebbe. De ouwe veugel braekt een papje op van vertêerde visresten,
eendenkukens in wat ze van de voormaelige vuulnisbelt te pakken gekrege adde. Het kost moeite
de mensen mee te kriegen, ma me zakke het pad af waer langs al verscheie mêeuwen zitte te
broeien.
61
