Een ondergang, die vanaf 1530 een eeuw in beslag nam. Een eeuw van nieuwe vloeden,
stadsbranden, plundering en gebrek aan hulp van overig Zeeland. Pas in 1631 verlieten de laatste
inwoners van Reimerswaal hun ruïneuze stad, toen er tijdelijk enkele duizenden Spaanse
krijgsgevangenen werden gehuisvest.
'...i twA p
HEUSDEN. L.v. VtEKMAN.
Omslag van 'De ondergang van Reimerswaal'
(1896), door Jacob Stamperius.
Kunstgreep
De doodsstrijd van de reiger van Reimerswaal was een puur literaire kunstgreep om een
spiegeleffect te bewerkstelligen. Het eerste deel van Stamperius' verhaal is een miniatuur, die het
verloop van het vervolg van de geschiedenis al aangeeft. De reiger en de stad waren allebei
gedoemd. En aan het graf van beide stond Adriaan, heer van Lodijke.
De reiger is een veel voorkomende vogel in onze moderne poëzie, wegens zijn vermogen tot bijna
absolute stilstand en zijn eenzame, introverte gedaante. Daar heeft de in 1936 gestorven Stamperius
geen weet van gehad. Ook van moderne verhaaltheorie en poëzieanalyse wist hij niks. Jacob
Stamperius was een veelschrijver wiens niveau buiten de kringen van onderwijs en didactische
kinderliteratuur nooit hoog is aangeslagen; in de officiële literatuurgeschiedenis speelt hij geen rol.
Hij was een volksopvoeder en een haast maniakale auteur. Eén druk op de knop en er rolde weer
een verhaal uit deze verhalenmachine. Maar heel af en toe was Jacob Stamperius uit
Wilhelminadorp een dichter: de reiger van Reimerswaal bewijst het.
Literatuur
Jan J.B. Kuipers, Zeeuwen tegen het water. Sporen van de waterstaatsgeschiedenis in Zeeland (2e herz, dr.. Middelburg
2001).
J. Stamperius, De ondergang van Reimerswaal. Een verhaal voor de Jeugd. De Nieuwe Bibliotheek voor de Jeugd, onder
red. van J. Stamperius (Heusden [1896]).
G.G. Trimpe Burger-Mekking, 'Jacob Stamperius, jeugdboekenschrijver van Zeeuwse afkomst', Zeeland 2(1993)3, 97-104.
26
