minder belangrijke posities die van een Stiitzpunktgruppe (Stp.Gr.). De kuststroken die hier buiten
lagen werden aangeduid als freie Kiiste.
Semi-permanente vestingbouw
In Zeeland werd na de Duitse inname door de marine onmiddellijk kustartillerie op Schouwen,
Walcheren en in Zeeuws-Vlaanderen opgesteld. Gelijktijdig werd luchtdoelgeschut rond Vlissingen
geplaatst, dat in de tweede helft van 1941 op definitieve sterkte werd gebracht. Vlissingen was
namelijk in 1940 al onmiddellijk van belang in verband met de havenfaciliteiten en het vliegveld
die onderdeel uitmaakten van de luchtoorlog boven Engeland en de (uiteindelijk niet gerealiseerde)
plannen tot een invasie van het Britse eilandenrijk. Uit deze periode stamt ook de eerste Duitse
bunkerbouw in de provincie. De marine realiseerde semi-permanente verdedigingswerken voor
opslag in het havengebied en voor de luchtdoelartillerie rond Vlissingen. In een later stadium begon
ook de luchtmacht bunkers te bouwen op de vliegvelden van Vlissingen en Haamstede. Deze
bouwactiviteiten vonden plaats toen de Duitsers nog het initiatief in handen hadden aan de
verschillende fronten waar ze vochten. In december 1941 kwam hieraan een einde toen de Duitse
opmars enkele tientallen kilometers voor Moskou tot staan werd gebracht en Amerika tegen hen in
oorlog was geraakt. Een tweefrontenoorlog was voor Duitsland een mogelijkheid die haar
ondergang zou betekenen. Het Duitse oppercommando verordonneerde dan ook onmiddellijk de
aanleg van een kustverdediging van de Noordkaap tot aan de Frans-Spaanse grens. De voorlopige
plannen vielen onder de naam Neue Westwall en bestond grotendeels uit de bouw van semi-
permanente vestingbouw die in Europa met name tussen Schiermonnikoog en de Westerschelde
zeer uitgebreid ter hand werd genomen. De belangrijkste gebieden in Nederland die verdedigd
moesten worden, waren Den Helder, IJmuiden, Hoek van Holland en Vlissingen. In deze fase werd
het fundament gelegd voor een kustverdediging die uiteindelijk als Atlantikwall de geschiedenis in
zou gaan.
Karakterverandering bunkerbouw
In augustus 1942 wordt in besprekingen bij Hitier de naam Atlantikwall gebruikt voor de
kustverdediging in het westen. Vanaf dat moment veranderde ook het karakter van de bunkerbouw
Bunker voor kustgeschut
in Vlissingen.
10
