Wissen verwachten.
Wie niet tegen een stootje kan. moet niet naar hem gaan luisteren. Toch komt in zijn spreekbeurt
(hierbij gebruik ik een soortgelijke 'trekker' als Van Wissen) de kern duidelijk naar voren: houdt
het dialect in ere en wees er trots op.
Uiteraard sluit hij af met een kwinkslag: de kracht van het 'Algemeen Onbeschaafd Nederlands'
zoals hij dat noemt ligt er volgens hem in dat een accent veel aantrekkingskracht heeft op de andere
sekse. Waar een dialect al niet goed voor is!
Wat 'radio Bergeyk' met het onderwerp van de Dialectendag te maken heeft, is mij niet direct
duidelijk. Maar allengs begrijp ik waar Gerard Rooijakkers naartoe gaat: de betekenis van dialecten
in Noord-Brabant. Zijn verhaal over het volkslied van een Brabants dorpje dat door een buurdorp
is 'gestolen' laat mijn gedachten afdwalen naar het Zeeuws volkslied. Het zit mij namelijk nogal
dwars dat de tekst hiervan niet in het Zeeuws is. Een tweetal jaren geleden heeft mij dit al
geïnspireerd een Zeeuwse vertaling te maken. Ik ben er op zijn Zeeuws gezegd 'zo hroös op as een
aap (of 'ond) mie zeven staerten' dat mijn versie ieder jaar op Koninginnedag bij ons op het dorp
vertolkt wordt door het herenkoor. Maar dit terzijde. Rooijakkers beschrijft 'de folklore van het
kleine verschil'. De kneuterigheid van de belevenissen van de inwoners van Bergeyk in het
gelijknamige radioprogramma wordt als kapstok gebruikt voor de waarde die men aan een dialect
hecht. In feite komt het. in mijn perceptie, erop neer dat een dialect mensen een gezamenlijke
identiteit geeft, dat vooral een houvast vormt wanneer er mensen van buitenaf bij komen. Dan
vallen de kleine verschillen weg, en wordt als één front naar buiten getreden. Zo kan het spreken
van Zeeuws mensen onderling verbinden, zeker ten opzichte van bijvoorbeeld het Brabants of
ABN. Maar het kan ook kleiner: van dorp tot dorp. Zo kan het gebeuren dat jongens uit hetzelfde
dorp een hekel aan elkaar hebben, maar zodra iemand uit een ander dorp de groep aanvalt, vallen
die verschillen weg. En daarin zit de folklore van het kleine verschil.
En dan is het eindelijk aangebroken. Onze eigen voorzitter mag het woord nemen en het Supplement
van het Woordenboek der Zeeuwse Dialectendat met veel bloed, zweet en tranen tot stand is
gekomen, officieel overhandigen. De minister-president mocht al een manuscript ontvangen tijdens
de Zeeuwse Dialectdag in Kapelle, maar nu is dan de definitieve versie klaar.
En gelukkig, Kees Martens durft het aan. Hij spreekt in het Zeeuws!!!!
Ik keek tijdens zijn verhaal eens voorzichtig om me heen, en kan alleen maar bewondering aflezen
van de gezichten. Geen verwondering omdat ze het relaas niet kunnen volgen.
Het Zeeuws is dus een taal voor iedereen.
Dankbaar nemen de Commissaris van de Koningin, de heer Van Gelder, de voorzitter van de
Stichting Nederlandse Dialecten Reinhild Vandekerckhove en eindredacteur Kees Fraanje een
exemplaar van het supplement in ontvangst.
Inmiddels is op de eerste verdieping van de schouwburg de infomarkt van start gegaan. Vele
dialectverenigingen hebben een stand met foldermateriaal en dialectboeken. Ik zie dat bij onze stand
het Supplement gretig aftrek vindt. Leuk voor alle mensen die er aan hebben meegewerkt.
Ik verdiep me eens in de andere dialecten, en het valt me op dat er veel overeenkomsten zijn met
het Zeeuws. Vooral in de 'zeevarende' dialecten, zoals die uit de kop van Noord-Holland, zie ik
veel van het Zeeuws terug.
Onze stand bestaat niet alleen uit boeken, maar er is ook een quiz waaraan iedereen mag meedoen.
Deelnemers worden geconfronteerd met een aantal Zeeuwse woorden en typisch Zeeuwse
uitdrukkingen, waarvan de Nederlandse betekenis geraden moet worden. Af en toe leidt dat tot
hilarische situaties. Zo zijn er ineens mensen met een 'dulleve' op hun huis, in plaats van een
27
