Tentoonstellingen
bij: Administratie Nehalennia, Van den Hummelstraat 46, 5175 CM Loon op Zand,
tel. 0416 361917, e-mail roos.manderveld@.wanadoo.nl met vermelding: 'cadeau
abonnement 1 jaar'. Hiermee geeft u niet alleen een origineel geschenk, maar steunt
u tevens het werk van Vereeniging en Werkgroep.
Alvast bedankt!
'Met de boot mee', vervoer over Zeeuwse wateren,1800-2003
Op 29 maart is in het Zeeuws Maritiem MuZEEum de tentoonstelling "Met de boot
mee', vervoer over Zeeuwse wateren, 1800-2003' geopend. De expositie is een eer
betoon aan de boeiende geschiedenis van de Zeeuwse beurtvaart, en loopt tot 1 febru
ari 2004.
De expositie gaat in op de diverse vormen van het nu grotendeels verdwenen trans
port tussen en vanuit de Zeeuwse eilanden. Hierbij wordt zowel aandacht besteed aan
personenvervoer als goederenvervoer. In vier zalen wordt de bezoeker meegenomen
langs thema's als het transport van diverse soorten lading, personenvervoer en de
geschiedenis van de enige provinciale veerdienst in Nederland. Hierbij wordt gebruik
gemaakt van schilderijen, modellen van de diverse scheepstypen, aquarellen en gra
vures uit verschillende musea en archieven. Daarnaast worden historische beelden
van schepen en scheepsverbindingen geprojecteerd.
Systeem van vaarverbindingen
Sinds de Middeleeuwen beschikte Zeeland over een uitgebreid systeem van vaarver
bindingen tussen de eilanden met kleine scheepjes. Vooral na 1550 ontwikkelde
Zeeland zich tot een overslagpunt van goederen uit Azië en Amerika. De grote sche
pen konden door hun diepgang de havens van Vlaanderen niet meer bereiken.
Daarom werd de lading op de rede van Walcheren of in steden als Zierikzee,
Middelburg en Vlissingen overgeslagen op kleinere schepen, zoals de Vlaamse pleyt.
Na 1800 valt de vaart op Azië vanuit Zeeland weg. De Zeeuwse economie verandert
sterk en krijgt een agrarisch karakter. Hierdoor neemt de behoefte aan vrachtvaart tus
sen de eilanden en met de grote havens, zoals Rotterdam, sterk toe. Andere scheeps
typen worden geïntroduceerd, zoals Zeeuwse schouwen en ponen. Daarnaast ontstaan
op elk Zeeuws eiland meerdere kleine haventjes. Vaak betreft het overigens niet meer
dan een geul die bij laag water droog valt.
Personenvervoer vanaf de zestiende eeuw
Het vervoer tussen de eilanden gebeurt met beurtschepen die aangepast worden aan
personenvervoer. Naast ruimte voor de lading, wordt aan de achterzijde van de
scheepjes een ruimte geschapen waarin passagiers comfortabel kunnen reizen.
Rijkere mensen laten zich vervoeren met speciale jachten. Na 1800 neemt de vraag
naar personenvervoer sterk toe. Diverse schippers specialiseren zich hierin en er ont
staat een vast netwerk tussen de eilanden. Daarnaast ontstaan de eerste veerverbin-
dingen naar Engeland. In 1875 wordt de Stoomvaart Maatschappij Zeeland (SMZ)
opgericht, die een vaste verbinding tussen Vlissingen en Engeland onderhoudt. Tot
1940 was deze verbinding de belangrijkste route naar Engeland. Na de Tweede
44
