Samenvattingen
J.L. Kool-Blokland
'Zoektocht naar de Zeeuwse ziekenzorg van vroeger'
In hoeverre week Zeeland af van de algemene lijn in de zorg die men aan zieken ver
leende? Wat waren de scharnierpunten in de verandering; kwamen die van buiten
Zeeland, waren er specifieke elementen die de zorg in Zeeland kenmerkten? In vogel
vlucht wordt de veranderende zorg geschetst. De Middeleeuwen met charitas als cen
traal punt. Gezondheidszorg uit religieuze motivatie. De zestiende eeuw: armoede als
volksziekte. De Opstand leidt tot schaalvergroting en de oorlogschirurgie neemt een
grote vlucht. In de achttiende eeuw valt de economische bloei van Zeeland terug en
op medisch gebied treedt een periode van achterstand in. In de negentiende eeuw
wordt armoede genomen als vertrekpunt voor de sociale geneeskunde. Er wordt een
relatie gelegd tussen beroepsziekten en arbeidsgeneeskunde. In de twintigste eeuw
worden ziekenhuizen gebouwd, er komen psychiatrische ziekenhuizen en kuuroorden
(Zonneveld). De preventieve geneeskunde doet zijn intrede, tuberculosebestrijding en
voorlichting, inentingen, opkomst van consultatiebureaus. Helaas belemmert de
eilandenstructuur de mobiliteit en er treedt verzuiling in de zorg op. Tot slot wordt
gekeken naar de huidige Zeeuwse zorg.
G.J.R. Maat
'De gezondheidstoestand van onze voorouders. Het archeologisch skelet als archief
van falen en succes'
De meest directe wijze om een objectief inzicht te krijgen in de gezondheidstoestand
van onze voorouders, is door hun stoffelijke resten te bestuderen. In de praktijk bete
kent dit bijna altijd het analyseren van menselijke gebeenten uit bekende perioden.
Meestal betreft het skeletten afkomstig uit archeologische opgravingen. Het interpre
teren van de resultaten, bijvoorbeeld uit de Gouden Eeuw, gebeurt zoveel mogelijk
door vergelijking met voorafgaande en opvolgende perioden. In het geval van de
Gouden Eeuw betreft dit respectievelijk de Late Middeleeuwen en de
achttiende/negentiende eeuw.
J.Z.S. Pel
'Schandvlekken en sieraden van de Walcherse medische stand. Over chirurgijns, doc
toren, heelmeesters en artsen in Veere'
Tussen 1700 en 2000 oefenden ruim vijftig personen in Veere een medisch beroep uit.
Zes ervan worden vanuit hun 'specialisatie' nader belicht. Zij representeren de ver
schillende medische beroepen die er in het verleden zijn geweest. Uit de achttiende
eeuw een medicinae doctor en een chirurgijn; uit de negentiende twee heelmeesters
en een in drie vakken gepromoveerde doctor in de genees-, heel- en verloskunde. Tot
slot de eerste arts die zich na 1865 - in welk jaar de medische opleiding werd gemo
derniseerd - in Veere vestigde.
E.J.C. van Rijssel [en A.L. den Ouden]
'Hoe beviel het in Poortvliet?'
In 1798 waren alle gilden (waaronder de chirurgijns) opgeheven. Er was een ernstig
tekort aan geneeskundigen, met name in de arme provincies Drenthe, Noord-Brabant
SAMENVATTINGEN
39
