was, terwijl het kind niet voorkomt in het geboorte- en sterfteregister van de gemeen
te. Aan de andere kant is er een aantal kinderen over wie in het 'Register der Gedane
Verlossingen' geen bijzonderheden staan, maar die naar blijkt uit het sterfteregister al
in de eerste levensweek en vaak op de eerste levensdag zijn overleden. In het totaal
overleden er van de 3760 geboren kinderen 161 vóór of tijdens de bevalling en 61 in
de eerste levensweek. Een zogenoemde perinatale sterfte van bijna 6 procent.
Ook voor de moeders bleek het nodig het bevallingsverslag en het sterfteregister naast
elkaar te leggen. Bij de 3708 bevallingen overleed in 1,1 procent van de gevallen de
moeder op de dag van (in de week van) de bevalling. Van deze 39 overlijdensgevallen
werd een aantal geregistreerd in het verloskundige register van Van Rijssel. Bij de ove
rigen vond het overlijden klaarblijkelijk pas plaats als de dokter al was vertrokken.
De omvangrijke administratie van Van Rijssel.
Een blik in het 'Register der
Gedane Verlossingen'.
Het koppelen en bewerken van de gegevens uit de gemeentelijke registratie en het ver-
loskunderegister maakt onderzoek mogelijk naar de invloed van een aantal complica
ties van zwangerschap en bevalling op de kans op overlijden voor moeder en kind.
Een meerlingzwangerschap wordt ook nu nog als een risico gezien. Dit komt vooral
omdat de kans op vroeggeboorte en hiermee de kans op complicaties en overlijden
voor moeder en kind groter zijn. Op dit moment is de kans op overlijden voor een
meerlingkind ongeveer twee keer zo groot als voor een eenlingkind. In de 19de eeuw
was het risico van een meerlingzwangerschap echter veel groter. Bijna een kwart van
de meerlingkinderen overleed in de perinatale periode, dat wil zeggen al voor of tij
dens de geboorte of in de eerste levensweek. De moedersterfte was bij een meerling
zwangerschap zes keer zo groot als bij een eenlingzwangerschap.
Een ernstige en nog steeds voorkomende zwangerschapscomplicatie is eclampsie,
een ernstige zwangerschapsvergiftiging die gepaard gaat met stuipen van de zwange
re of kraamvrouw. Ook met de huidige behandelingsmethoden vormt de (pre)eclamp-
sie een belangrijke oorzaak voor sterfte van moeder en/of kind tijdens zwangerschap
of bevalling. In het 'Register der Gedane Verlossingen' wordt bij acht bevallingen
opgemerkt dat er sprake is van 'eonvulsien' van de vrouw. Hierbij zijn drie moeders
en vier kinderen overleden als gevolg van deze complicatie.
36
