chirurgijn een, zeker voor die tijd, omvangrijke en kostbare bibliotheek bezat, het
geen erop wijst dat onze steensnijder een hoge intellectuele ontwikkeling had en tot
de meer vooraanstaande ingezetenen van de stad behoorde. In zijn medische boeke
rij treffen we vooral in het Nederlands geschreven of uit het Latijn vertaalde boek
werken aan. Het Latijn, dat toentertijd de universele gangbare taal der universitair
opgeleide wetenschappers was, zal Boenaert nauwelijks machtig zijn geweest. Een
'Dictionaris Latijn en Duyts' uit 1610 is dan ook aanwezig om hem in geval van nood
Latijnse medische termen of uitdrukkingen te helpen vertalen. Verder treffen we op
de inventarislijst van zijn boekenbezit aan een boek van Guido de Chauliac 1300-
1368) getiteld Chirurgie, dat oorspronkelijk in het Latijn verscheen onder de titel
Collectorium artis chirurgicalis medicinae. Antoine Chaumette (eind 16de eeuw) is
eveneens vertegenwoordigd met een boek over de chirurgie.
Van de 'Hollandse' Hippocrates, Pieter van Foreest (1521-1597)'6 is een door Caspar
Nollens uit het Latijn vertaald boek aanwezig onder de titel Het onzeker ende
bedrieghlick oordeel der Wateren: het welcke de pisbezienders, tot verderf van veel
siecken, ghebruycken (Rotterdam 1626) (fig. 2). Ook ontbreekt Ambroise Paré (1510-
1590) niet, echter zonder vermelding van de titel. Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat
bedoeld is Paré's Dix livres de la chirurgie avec Ie magasin des instruments uit 1564.
Het negende boek in deze serie handelt over het steenlijden; een interessant studie
boek en naslagwerk voor onze steensnijder, temeer daar het verschillende afbeeldin
gen bevat van instrumenten te gebruiken bij het verwijderen van blaasstenen (fig. 3).
Ook Carolus Battus 1540-1617) is met een publicatie vertegenwoordigd en ten
slotte staat er een 'pisboekje' uit 1569 op de inventarislijst.
Uit het bovenstaande moge duidelijk geworden zijn dat deze uit een oud Vlaams
geslacht afstammende Willem Boenaert door zijn grote handvaardigheid een goede
reputatie had als operateur van blaasstenen.
Noten
1 Comelis van Someren (1593-1649) is in Dordrecht geboren en vestigde zich na zijn studie als medicus in
zijn geboortestad. Naast een Nederlandse versie werd ook een Latijnse vertaling van zijn brief aan Van
Beverwijck in druk uitgegeven onder de titel Tractatus de variolis et morbillis; cui accessit eiusdem de
renum et vesicae calculo epistola ad J. Berovicium.
Johan van Beverwijck (1594-1647) studeerde geneeskunde in Leiden en promoveerde op 30 mei 1616 in
Padua. In Dordrecht bekleedde hij bestuursfuncties en publiceerde hij verschillende boeken, o.a. De calcu
lo renum et vesicae, Leiden 1638.
2 Hoorn, C.M. van J.L. Kool-Blokland, Geneeskunde in Zierikzee [etc]. Archief [etc.] van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 1993, 1-113 m.n. 75.
3 Vos. P.D. de, De vroedschap van Zierikzee, Middelburg 1931, 383.
4 Stadsarchief Zierikzee. Verzameling afschriften charters, fol. 155.
5 De ambtsbevestiging is vastgelegd in een document gezegeld te Brussel 10 maart 1556. Stadsarchief
Zierikzee, charters, fol. 155.
6 Spelkens, E., Généalogie de la familie d'André Vésale. L'intermédiaire des généalogistes 1961, 64-75
m.n. 73.
7. Zie noot 2.
8. Zie noot 3.
9. Pieter Boudaen Courten (1594-1663), bewindhebber van de kamer Zeeland der V.O.C., was op 15 juli 1618
gehuwd met Catharina Fourmenois (1598-1665).
10. Jacob Lansbergen studeerde geneeskunde te Leiden en promoveerde op 12 juni 1613 te Franeker. Hij prak
tiseerde te Goes en later te Middelburg waar hij in 1643 werd belast met het toezicht op de chirurgijns. Hij
bekleedde verder verschillende openbare functies in Middelburg. Fokker, A.A., Levensberichten van
Zeeuwsche medici, Middelburg 1901, 100.
11. Adriaan Pelletier is als opvolger van zijn vader Caspar stadsgeneesheer geweest te Middelburg van 1639 tot
1644. Fokker, Levensberichten, 125.
20
