Ook in de zorg voor de tuberculosebestrijding heeft de achtergebleven toestand op
de eilanden - die in hun beleving ver van Middelburg verwijderd waren - moeizaam
gewerkt. Twee jaar na de ontdekking van de tuberkelbacil (1887) demonstreerde de
jonge en dynamische arts Berdenis van Berlekom de tuberkelbacil voor zijn collega's.
Maar het zou nog ruim dertig jaar duren voordat het eerste consultatiebureau van de
grond kwam. Door de slechte verbindingen was het moeilijk om alle huisartsen te
winnen voor het idee van een consultatiebureau. Pogingen om een eigen Zeeuws
sanatorium voor volwassenen op te richten, zijn mislukt. De rijke Nederlanders
gingen liever naar het chique Davos om te kuren, dan naar het achtergebleven
Zeeland.
De watersnoodramp van 1953 heeft zeer veel ellende teweeggebracht, maar het
Deltaplan dat daarna werd aangenomen betekende voor Zeeland een aanzienlijke
verbetering van de infrastructuur. Daardoor werd een begin gemaakt met het
doorbreken van het eiland-denken. Pas toen zijn de grote moeilijkheden van vervoer
door de dammen opgelost en was de geringe bevolkingsdichtheid op de meeste
eilanden geen reden meer voor een achterblijven in de gezondheidszorg.
Met deze snapshot komen wij aan het einde van deze algemene inleiding: het
water als kenmerkend element in de Zeeuwse gezondheidszorg. Het zijn slechts wat
beelden die hier naar voren zijn gehaald.
Noten
1 Eerste vermelding Middelburgl289; Zierikzee, Vlissingen, Domburg, Emelisse 1271, dus ongeveer gelijk
op met die van Utrecht (1271), Delft (1252), Dordrecht (1284), Maastricht (1171), Nijmegen (1196)Bergen
op Zoom en Breda (1246).
2 Napels werd in 1494/95 belegerd door Charles VIII, Franse koning, en de Spaanse troepen kwamen Napels
te hulp. Mooie besmette vrouwen werden in de oorlogvoering gebruikt om besmetting over te brengen. De
Fransen kwamen als vliegen op de stroop af op de mooie hoeren en kregen prompt de ziekte. Deze eerste
ontvangers van de ziekte hebben allen hun naam eraan gegeven: Napelse zweetziekte, Morbus Gallicus,
Spaanse pokken. De Zeeuwen als vierde ontvangers zijn de dans van de naamgeving ontsprongen.
3 Het Middelburgse gasthuis nam van juni 1600 tot september 1601 1069 soldaten op met een gemiddelde
verpleegduur van een maand.
16
