138 XL VI.
•Amour de pfSUta fcftoupt It feu
Rebut Ixwjup dure ptu.
VjT y is eens een woort geieyt
Dat mv (begh op 'tnerte leyt
Hoeren lufd u -jjtr urn firm
En dat vind' ick even Too
Wane die gluy brengt in de fchou
Om dat hy het branden fou
Siet voor eerft een (choone vlam
Die (chier aen de folder quam
Maci
Hoeren liefd' is vyur van stroo.
Een rupte up een kool
Een hocre in ccn buys.
Gt die oyt hebt gefien wanneer de kooien grocycn,
- 1: n dat het gul gewas is veerdigh om te bloeyen
Wat dan dc ruplcdoct ontrent het weeligh kruyt,
Ciact let op haer bcdrijlen trccktct leenngh uyt
Waer oyt het vuylgefpuys macr eens cn heek gekropen
Daer is het inmgh mergh in haeften uyt-gefopen
t.n \v acr hetleelick dier den beek maer in rn drurlt
Dacj is in korter ti'dt her leven uyt-eeruckt
U Ifan
Een rupse op een kool, een hoere in een
huys
meer frank en vrij daarover.23 Bijvoorbeeld in het
embleem van de jongeman met vrouw op schoot.
Zachtjes laat de vrouw haar hand over de wang en kin
van de jongeman glijden. Cats waarschuwt jonge
mannen voor de gevaren van het hoerenlopen. Zonder
het religieus-morele aspect van seks buiten het
huwelijk te benadrukken, toonde Cats begrip voor
aandriften waarmee jonge mannen kampten.
Hij zegt:
lek was eens gestreelt, gekust
en ick swom in volle lust,
Want men boodt my hooger gunst,
(Al met woorden nae de kunst
Als er oyt een echte man
Van sijn wijf geworden kan.
Cats legt uit aan zijn jeugdige lezers dat het plezier
van het vlees kortstondig is. Na met de hoer naar bed
te zijn geweest en haar betaald te hebben, wordt de
jonge man weer op straat gegooid en vervangen door
de volgende klant. Na afloop voelt hij zich hopeloos
en heeft hij minder geld. De beste methode voor een
jonge man is om zijn seksuele behoeftes te
onderdrukken.
Vrienden, wat ick bidden magh
wort toch wijs uijt mijn beklach,
Let niet op de geyle lust,
Want haar vuur is haest geblust,
Maer denck om het ongeval
Dat vrij langer dueren sal. 24
In het embleem met de titel 'Een rups op een kool,
een hoer in een huys' waarschuwt Cats opnieuw voor
vrouwen van lichte zeden en de consequenties die er
aan vastzitten. In de illustratie van Van de Venne zien
we een oudere man naast een jongen lopen in een
moestuin. De oudere man wijst naar een kool die
wemelt van de rupsen. Cats vertelt de jonge man dat
het bezoeken van een hoer te vergelijken is met een
rups op een kool.25
In de zeventiende eeuw werden ook de seksuele
behoeftes van vrouwen herkend. Zo werden in de
schilderkunst hun lustgevoelens of verlangens
uitgebeeld in het bekende thema 'het zieke meisje of
vrouw', zoals Jan Steen dat vaak heeft gedaan. Vrouwen
werden ziek als ze niet aan een man kwamen.26
22
