stellen; in 1515 werd het darinkdelven door Karei V geheel verboden. Nog minstens een eeuw
moeten de Zeeuwen nadien voortgedolven hebben. En incidenteel ging het door tot in de twintigste
eeuw. Zo ontstond er gedurende de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) in het Oost Zeeuws-Vlaamse
Philippine nog een levendige handel in lamsoren en derrie (darink)
Buitendijkse sporen van moemering bij Moggershil waren volgens de Thoolse gemeentearchivaris
Hans Zuurdeeg tot in recente jaren te zien. Ze vormden een patroon van greppelachtige structuren,
tot tegen de stroomgeul aan. De sporen zijn sindsdien bedekt met zand en slik.
Herontdekking
Het verdronken Moggershil is verschillende malen 'herontdekt'. Halverwege de jaren zeventig van
de twintigste eeuw meldde de heer Roozemond, een amateur-historicus, zijn bevindingen aan de
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek in Amersfoort. Een vroegere landbouwer
had bij het verdronken dorp met zijn spade een 'kelderachtige ruimte' aangeboord. Roozemond zelf
was met de huidige boer ook op onderzoek uit geweest. De landbouwer had bij het ploegen op
verschillende plekken de fundering van de kerk van Moggershil aangetroffen; sommige resten
waren een meter dik. Roozemond betitelde de kerk als een 'eenvoudige kapel', afgaand op een
rechthoekig stuk zandige grond in het geploegde veld.
De kerk had op een hard opgehoogd terrein gestaan, aldus de amateur-historicus. Daar ging de
vliedbergtheorie van J.C. de Man. 'Hil' duidde waarschijnlijk niet op een vliedberg, maar op de
verhoging waarop de kerk stond. De grond voor die verhoging verkreeg men vermoedelijk door het
graven van een gracht om het kerkterrein.
De Moggershillenaars grondvestten hun kerk dus op een veilige 'hil', maar ondergroeven
tegelijkertijd hun eigen dorp met het darinkdelven. Mede hierdoor spoelde Moggershil tussen 1509
en 1570 van de kaart. Maar niets gaat helemaal verloren. Nog altijd sluimeren funderingsresten
onder de bouwvoor. En de naam Moggershil bleef bewaard in een polder die nog steeds bestaat. Op
Tholen spreken ze evenwel van 'Mokershil'.
Bronnen en literatuur
Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland Archeologie (v/h Provinciaal Archeologisch Centrum Zeeland), Middelburg. Zeeuws
Archeologisch Archief (ZAA), doss. 43C/4Z.
Encyclopedie van Zeeland (dl. II, Middelburg 1982), 335.
Jan J.B. Kuipers, "Moggershil groef eigen graf, Provinciale Zeeuwse Courant 14 februari 2001 (rubriek 'Even Omzien', ed.
Bevelanden/Tholen).
J.C. de Man, 'De vluchtbergen in Schouwen, de Bevelanden en Tholen'Archief Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen
1897-VIII-2, 1-142 (57-58).
M.H. Wilderom, Tussen afsluitdammen en deltadijken (dl. II, Middelburg 1964).
29
