hardsteen uit Henegouwen en het
Maasgebied. De bekende bouwmeester
Rombout Keldermans was een leverancier
van belang. Een belangrijke gevel gemaakt
van hardsteen uit Henegouwen, hoewel niet
van Rombout Keldermans, is die van de
Gistpoort van de Abdij in Middelburg.
In het hoofdstuk over de stenen gevels en
gebouwen uit de gotiek en de renaissance
vinden we ook vele bekende Zeeuwse
bouwwerken zoals de St. Lievens
Monstertoren te Zierikzee en de Onze Lieve
Vrouwekerk te Veere. De steenhouwer
Cornelis Verduyst maakte in 1559 een
'patroen' voor het westwerk van
laatstgenoemde kerk, wat in 1563 ter plaatse
werd gesteld.
'De Veerse bouwkundige Adriaan
Bommenee omschreef het torenportaal in de
achttiende eeuw - na de toren van
Antwerpen te hebben genoemd - als volgt:
'En 't derde kontstuk van dien tijt is d'
konstige witte arduyn booge onder den
kerckthoorn te Veere in Zeelandt, daar men
van segt dat in Europa maar een weerga van
is en die soude moeten staan te Straatsburg
in Duytsland. Men wilt dat deese beyde
konstboogen door één meester sijn gebouwt.
Als deese 2 boogen worden gesien door
mensen die ervaaren sijn in de bouwkunden,
so moeten sij betuygen hoe langer dat sij
daarop staan speculeeren, hoe meerder
konst zij daarin vinden'.
De gevels van Het Lammetje en het ernaast
gelegen huurpand De Struys zijn
vervaardigd uit Brabantse steen en hardsteen
uit Henegouwen. De boogvormen boven de
fraaie kruisvensters vertonen een laat
gotisch ornament. We kennen nog slechts
één andere soortgelijke gevel in Nederland
en wel die van het Gemeenlandshuis te
Delft.
Uit de periode van de overgang van de
gotiek via de renaissance naar het
classicisme kennen we in Zeeland weinig
bouwwerken. Nieuwe bouwwerken bestaan
hoofdzakelijk uit baksteen met banden van
natuursteen en veelal houten kozijnen.
Verschillende in die periode ontstane grote
bouwprojecten als het Oostindische Huis aan
de Rotterdamse kaai en het weeshuis aan het
Noordpoortplein zijn gesloopt of door
oorlogsgeweld verloren gegaan. Ook het
Raadhuis van Vlissingen dat uit deze periode
stamde ging in 1809 door oorlogsgeweld
Het Vlissings stadhuis na het bombardament in 1809
verloren. De Vlissingse poort te Middelburg
uit ca. 1600 met gedeeltelijk natuurstenen
gevels verdween bij de aanleg van de
kanaalwerken in de vorige eeuw. Het
stadhuis van Brouwershaven, hoewel
ontworpen met een rijke natuurstenen gevel,
werd in die jaren uitgevoerd in baksteen met
een schriel ornamentwerk.
'Het Hollandse Klassicisme drong maar met
moeite in Zeeland door. Het huis Lampsins
dat in 1641 aan de Nieuwedijk 11 in
Vlissingen verrees, was van Haagse snit. De
blokvormige bouwwijze met de schoorstenen
op de hoekpunten van het dak was in
Zeeland tot dan niet nagevolgd. Het is
mogelijk dat Bartholomeus Drijfhout bij dit
Vlissingse huis een rol heeft gespeeld. Hij
had het steenwerk van het Oude Hof in het
Noordeinde verzorgd en was de eerste
Hollandse meester van wie banden met
Zeeland bekend zijn. In 1644 vroegen de
burgemeesters van Middelburg hem
opmetingen van twee kerken in Holland te
maken, zulks in verband met de plannen
28
