TAELKUNDEGE EEVOLUUSIE
van de (oeo) van: goeo, stoeo in sloeo in de (ea) van zeage, heawe, beade
George Tanis
Die driej Ouddurpse waerekwoorden: goeo, stoeo in sloeo, bin echte buute-
bieejn'ies. 't Flakkiees in 't Zieews hea dieer: gae, stae in slae voor in de
plekke. We perbeere hier dat ontstoeone van die (oeo)-klank van goeo, stoeo
in sloeo te traseerene.
Lae m'n 'goeo' as voorbeeld neeme.
Die (n) van 'gaan' in 't Standaerd-Nederlan's is 'n neusklanke. Die neusklanke
trekt die zuuvere (aa) nae de (ao) toe (vgl. de uutspraeke van de S-N-se
eigennaem (Daan) mit die van (Daon).
De neusklanke (n) van die wearekwoorden versmelt dan vervolgens langsae-
merhand mit die (aa) in woort zoeo (ao) (Vgl. 't Frans van Anvers Ant
werpen). Dan is't voor die (ao) mar 'n paer steppies nae booven om via de
(oo) - in 't Goeriees is'n bie die (oo) bluuve steeke! - nae de Ouddurpse
(oeo) van 'goeo' toe te kommene. Die (oeo) klienkt dan zoeo'n bee'i tussen
de (oo) van 'toon' in de (oe) van 'toen' in.
In de hiervolgende tabellen ka'je naegoeo hoe die wearekwoorden d'reige step-
pi voor steppi in verschillende richtengen ontwikkeld heae in de dieverze
Germaerise taelen.
SN(Standaerd-Nederlan'ns)
gaan (kl. Vila, reduupliekaatieve wearek
woorden)
ODPS (Ouddurps):
goeo
Got. (Gooties):
gaggan. Vervoegeng: Klasse Vila
OHD. (Ouwd Haog Duu's):
gangan, gan, gen. Uutspr.: (gaan), (geen),
WG. (West-Germaans):
ganghen, gaan, gehen
ONFr. (Oud-Neederfrankies)
gan, gen (aa) (ee)
OS. (Ouwd-Saksies)
gan, gen (aa, ee)
OE: (Ouwd-Iengels)
gangan, gan, gen (aa, ee)
Mnl. (middelneederlan's)
gaen
MoNl. (Modern Neederlan's)
gaan; diejalektiesgaon
Mod. Iengels:
go!
ODPS.
goeo (gaan-gaon-goeo-goeo)
SN. staan ODPS stoeo
SN. slaan ODPS sloeo
Got.
standan (kl. VI)
Got.
slahan (kl.VI)
OS.
standan
OS.
slahan
OHD.
slahan
OHD.
stan, sten (aa,ee)
OE.
slean (Uutspr. sleean)
OE.
standan
ONFr
slan (aa)
Mnl.
standen, staen
Mnl.
slaen
MoNl.
staan, dialecties: staon
MoNl.
slaan; dial.: slaon
ODPS
stoeo
ODPS
sloeo
staan-
staon-stooe-stoeo
slaan-
slaon-slooe-sloeo
Vergeliek aok: spaan spóóne (Iengels: spoon).
De wearekwoorden 'hea c.q. heawe' in 'zea c.q. zeage'
De wearekwoorden 'hea' in 'zea' kenne net as goeo, stoeo in sloeo, naest 'n
twieelettergreepege, aok 'n ieenlettergreepege vurm.
28